Perpendikulyar [lat. perpendicularis – şaquli] geometriyada iki düz xətt və ya düz xətlə müstəvi arasında düz bucaq (90°) əmələ gətirən münasibəti ifadə edən termindir. Başqa sözlə, bir düz xəttin digər bir düz xəttə və ya müstəviyə perpendikulyar olması, aralarında yaranan bucağın ölçüsünün 90° olmasını bildirir. Bu münasibət həm iki ölçülü (düz xətlər), həm də üç ölçülü (düz xətlər və müstəvilər) fəzada tətbiq edilir.
Perpendikulyarlıq anlayışı, riyaziyyatın bir çox sahələrində, xüsusilə geometriya, trigonometriya və analitik geometriyada geniş istifadə olunur. Məsələn, koordinat sistemlərində oxlar bir-birinə perpendikulyardır. Üçbucaqlarda hündürlük, əsas tərəfə perpendikulyardır. Həmçinin, müstəvilərin bir-birinə perpendikulyar olması, onların normal vektorlarının skalyar hasilinin sıfır olmasını nəzərdə tutur.
Perpendikulyar sözü, texniki rəsmlərdə, inşaatda, memarlıqda və digər texniki sahələrdə də geniş istifadə olunur. Məsələn, bir bina divarının torpağa perpendikulyar olması, onun şaquli vəziyyətdə olmasını göstərir. Bu mənada perpendikulyar, "şaquli", "dik" mənalarına yaxındır, lakin perpendikulyar daha dəqiq riyazi tərifi olan bir termindir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- AB düz xətti CD düz xəttinə perpendikulyardır.
- Hündürlük əsas tərəfə perpendikulyardır.
- Divar yerə perpendikulyar şəkildə tikilmişdir.
- Müstəviyə perpendikulyar düz xətt çəkmək lazımdır.