Profilaktika (yun. prophylaktikos – qoruyucu): Tibbdə və daha geniş mənada, istənilməyən hadisələrin, xüsusilə xəstəliklərin qarşısını almaq məqsədilə həyata keçirilən sistemli tədbirlərin, üsulların və prosedurların məcmusudur. Bu tədbirlər xəstəliyin meydana gəlməsinin qarşısını almağa, onun inkişafının gecikdirilməsinə və ya onun mümkün ağırlaşmalarının azaldılmasına yönəlir.
Profilaktika yalnız xəstəliklərin qarşısını almaqla məhdudlaşmır. Daha geniş mənada, o, həm də sağlamlığın qorunması və möhkəmləndirilməsini, məişət və əmək şəraitinin yaxşılaşdırılmasını, ətraf mühitin mühafizəsini, sağlam həyat tərzinin təbliğini və s. əhatə edir. Məsələn, yoluxucu xəstəliklərin profilaktikası peyvəndləmə, gigiyenik tədbirlər, karantin kimi üsullardan istifadəni nəzərdə tutur. Qeyd edək ki, profilaktika müalicəvi tədbirlərdən fərqli olaraq, xəstəliyin artıq yaranmış vəziyyətdə müalicəsinə deyil, onun yaranmasının qarşısının alınmasına yönəlib.
Profilaktik tədbirlər həm fərdi, həm də ictimai səviyyədə həyata keçirilə bilər. Fərdi profilaktika şəxsin öz sağlamlığına qayğısını, sağlam həyat tərzi sürərək xəstəliklərin qarşısını almasını əhatə edir. İctimai profilaktika isə dövlət və ictimai təşkilatların apardığı kütləvi tədbirləri, məsələn, peyvənd kampaniyalarını, sağlamlıq maarifi işlərini, ətraf mühitin qorunması ilə bağlı tədbirləri və s. əhatə edir.
Müxtəlif cümlələrdə profilaktika sözünün işlənməsinə nümunələr:
- Dişlərin profilaktik müayinəsi hər altı ayda bir aparılmalıdır. (Fərdi profilaktika)
- Gripin profilaktikası üçün peyvənd olunmaq məsləhət görülür. (Xəstəliyin profilaktikası)
- Dövlət tərəfindən həyata keçirilən profilaktik tədbirlər əhalinin sağlamlığını qorumağa xidmət edir. (İctimai profilaktika)
- Yanğın profilaktikası təhlükəsizliyin təmin olunması üçün vacibdir. (Xəstəlikdən kənar profilaktika)