Rəhmdil (ər. rəhm və fars. dil-dən) sifət. Ürəyi rəhmli, mərhəmətli, şefqatli, ürəyi yumşaq, həssas, əzizləyici, başqalarının əzab-əziyyətinə dözə bilməyən, onlara qarşı hər zaman mülayim və anlayışlı olan. Sözün tərkibindəki "rəhm" ərəb mənşəli olub, mərhəmət, şefqat, acıma kimi mənaları ifadə edir. "Dil" isə fars mənşəli olub, burada "sahib" mənasında işlənir, yəni "rəhmə malik olan" mənasını verir. Beləliklə, "rəhmdil" sözü "rəhmə sahib olan" mənasını ehtiva edir.
Rəhmdil sözü, insanın mənəvi keyfiyyətini, xüsusilə başqalarına qarşı duyduğu həssaslığı və mərhəmətini ifadə edir. Bu söz, sadəcə olaraq "ürəyi yumşaq" mənasından daha geniş bir məna kəsb edir. Çünki "ürəyi yumşaq" ifadəsi daha çox emosional təsirlərə meylliliyi bildirir, "rəhmdil" isə bu emosional təsirlərə əsasən hərəkətə keçməyi, başqalarına kömək etməyi, onların əziyyətlərinə qayğı göstərməyi əhatə edir.
Misal üçün, "Qaraca qızın ürəkyandırıcı faciəsindən rəhmdil Piri kişi xeyli qəmgin oldu" cümləsində "rəhmdil" sözü Piri kişinin qarşılaşdığı faciə qarşısında duyduğu dərin həsrət və kədəri, başqasının əzabına qarşı həssaslığını vurğulayır. Burada sadəcə ürəyinin yumşaq olması yox, həm də bu yumşaqlığa əsaslanan emosional reaksiyanı görürük.
Digər nümunələr:
- O, çox rəhmdil bir insandı, hər kəsə kömək edirdi.
- Rəhmdil qəlbi ilə hər kəsə yardım əlini uzatdı.
- Rəhmdil baxışları hər kəsin ürəyinə toxunurdu.
Gördüyümüz kimi, "rəhmdil" sözü müxtəlif kontekstlərdə, həssaslıq, mərhəmət, şefqat, kömək etmək istəyi kimi mənaları ifadə etmək üçün işlədilə bilər.