izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ritm [yun. ῥυθμός (rhýthmos) - ölçü, hərəkət, tənzim] – müxtəlif hadisələrin, əlamətlərin, səslərin və ya hərəkətlərin müntəzəm, təkrarlanan ardıcıllığıdır. Bu ardıcıllıq, eyni elementlərin və ya element qruplarının müəyyən bir qaydada təkrarlanması ilə xarakterizə olunur. Təkrarlanan elementlərin öz aralarındakı vaxt aralıqları və intensivlik fərqləri ritmin xüsusiyyətlərini müəyyən edir. Ritm sadəcə təkrarlanma deyil, təkrarlanan elementlərin vaxt və intensivlik baxımından müəyyən bir qaydaya əsasən təşkil olunmasıdır.

Ritmin təzahür formaları çox müxtəlifdir. Musiqidə ritm səslərin müəyyən müddətdə ardıcıl təşkil olunmasıdır. Poeziyada ritm bəndlərin, misraların və hecalərin təkrarlanan və ölçülü düzülüşüdür. Rəqs sənətində ritm hərəkətlərin müntəzəm ardıcıllığı, təkrarlanması və intensivliyinin dəyişməsidir. Təbiətdə də ritmik hadisələr müşahidə olunur: günəşin doğuşu və batması, ayın evrləri, fəsillərin dəyişməsi və s. Hətta bioloji proseslərdə də müəyyən ritmlər mövcuddur (məsələn, ürəyin döyünməsi, tənəffüs).

Ritm həm də mücərrəd bir anlayış olaraq, hər hansı bir prosesin təşkili və tənzimlənməsinə aid edilə bilər. Məsələn, "işin ritmi", "həyat ritmi" kimi ifadələrdə ritm, hadisələrin və ya proseslərin müntəzəm ardıcıllığı, sürəti və tempini bildirir. Bu mənada ritm müəyyən bir nizam-intizamı, təşkili və davamiyyəti əks etdirir.

Ritmin əsas xüsusiyyətləri aşağıdakılardır:

  • Təkrarlanma: Ritmin əsas tərkib hissəsi təkrarlanan elementlərin olmasıdır.
  • Ardıcıllıq: Təkrarlanan elementlər müəyyən bir ardıcıllıqla yerləşdirilir.
  • Müntəzəmlik: Təkrarlanan elementlər arasında müəyyən bir vaxt aralığı və ya intensivlik fərqi mövcuddur, bu da ritmin müntəzəmliyini təmin edir.
  • Ölçülülük: Bəzi hallarda ritm müəyyən ölçülərə əsasən qurulur (məsələn, musiqidə taktlar).

Beləliklə, ritm, sadəcə səs və ya hərəkətin təkrarlanması deyil, daha geniş mənada müxtəlif hadisələrin, əlamətlərin və ya proseslərin müntəzəm və tənzimlənmiş ardıcıllığını ifadə edən, həm konkret, həm də mücərrəd bir anlayışdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz