Seleksiya [lat. selectio – seçmə] kənd təsərrüfatı bitkiləri və heyvanlarının genetik tərkibinin süni yolla dəyişdirilərək məhsuldarlığının, keyfiyyətinin və digər istənilən xüsusiyyətlərinin yaxşılaşdırılması prosesidir. Bu proses, əsasən, istənilən xüsusiyyətlərə malik olan fərdlərin seçilməsi (selektiv seçmə) və onların bir-biri ilə çarpazlaşdırılması (süni seleksiya) yolu ilə həyata keçirilir. Seleksiya yalnız məhsuldarlığın artırılmasına deyil, həm də xəstəliklərə davamlılıq, quraqlığa davamlılıq, zərərvericilərə qarşı müqavimət kimi digər vacib xüsusiyyətlərin yaxşılaşdırılmasına da yönəldilə bilər.
Seleksiya prosesi uzun müddətli və mürəkkəb bir işdir. Bu prosesin uğuru, seçmənin düzgün aparılması, genetik materialların müxtəlifliyinin təmin edilməsi, xüsusiyyətlərin irsiyyətinin öyrənilməsi və yeni hibridlərin yaradılması kimi bir sıra amillərdən asılıdır. Müasir seleksiya metodları, molekulyar genetika və biotexnologiyanın nailiyyətlərindən geniş istifadə edir. Gen mühəndisliyi texnologiyalarının tətbiqi sayəsində seleksiya daha sürətli və effektiv hala gəlmişdir.
Seleksiyanın nəticəsi olaraq yeni sortlar və cinslər yaradılır. Məsələn, yüksək məhsuldarlığa malik buğda sortları, xəstəliklərə davamlı pomidor sortları, süd məhsuldarlığı yüksək olan inək cinsləri seleksiya nəticəsində əldə edilmişdir. Seleksiya yalnız kənd təsərrüfatında deyil, həm də meşəçilik, balıqçılıq və digər sahələrdə geniş tətbiq olunur.
Cümlələrdə nümunələr:
- Uzun illər davam edən seleksiya nəticəsində yeni bir alma sortu yaradıldı.
- Müasir seleksiya metodları bitki və heyvanların genetik tərkibini dəyişdirməyə imkan verir.
- Buğda seleksiyası ölkənin ərzaq təhlükəsizliyinin təmin olunmasında mühüm rol oynayır.
- Alimlər yeni xəstəliklərə davamlı bitki sortları üzərində seleksiya işləri aparırlar.