izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Səs-küy sözü Azərbaycan dilində geniş mənada istifadə olunan bir termindir. Lüğətlərdə əsasən “qışqırıq, qalmaqal, hay-küy, dava-dalaş səsi, qarışıq, bərk səs” kimi təriflənir. Lakin bu tərif, sözün ifadə etdiyi bütün mənaları tam əhatə etmir. Səs-küy, sadəcə olaraq yüksək səsli, eşidilən səslərin bir yerdə və ya ardıcıl olaraq meydana gəlməsi deyil, həm də bu səslərin yaradığı qarışıqlıq, narahatlıq, həyəcan və ya başqa bir emosional vəziyyəti də ifadə edir.

Etimalogiyasına nəzər salsaq, “səs” komponenti aydın şəkildə səsin varlığını göstərir. “Küy” komponenti isə daha mürəkkəbdir. “Küy” sözü, qarışıq, düzensiz, tənzimsiz və anlaşılmaz səslər toplusunu ifadə edir. Bu, “küy-küt” ifadəsi ilə də əlaqələndirilə bilər ki, bu da nəzərə çarpan səs-küyləri ifadə edir. Beləliklə, “səs-küy” birgə istifadəsi, həm kəmiyyət (çoxlu səs), həm də keyfiyyət (qarışıq, narahat edici səs) baxımından güclü bir təsviri əks etdirir.

Sözün müxtəlif cümlələrdə işlənməsinə baxaq: “Konsertdə böyük səs-küy düşdü.” bu cümlədə səs-küy, əsasən insanların həyəcanı və coşqusu ilə əlaqəli müsbət bir kontekstdə işlənir. “Qonşuların səs-küyü gecəni yatmağa qoymadı.” cümləsində isə səs-küy, narahatlıq və əsəbilik yaradan mənfi bir məna daşıyır. “Bazarın səs-küyü qulaqları ağırlaşdırırdı.” cümləsində isə həm kəmiyyət (çoxlu səs), həm də keyfiyyət (qarışıq, qulaqları yorucusu) vurğulanır. Beləliklə, səs-küy sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilir.

Nəticə olaraq, “səs-küy” sözü sadəcə yüksək səsli bir hadisəni deyil, həm də bu səslərin yaratdığı atmosferi, emosional vəziyyəti və ümumi təsiri əks etdirən çoxmənalı bir sözdür. Onun mənası həmişə kontekstdən asılı olaraq dəqiqləşdirilməlidir. Verilən misalda (“Camaat hamısı dolur içəri, səs-küy düşür”) isə insanların içəri dolması ilə əlaqəli yaranan qarışıqlıq, həyəcan və bəlkə də bir az da qarışıq səslərin bir yerdə eşidilməsini ifadə edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz