Sınıxmaq fellinin Azərbaycan dilindəki mənası, lüğətlərdə verilən qısa izahdan daha geniş və dəqiq şəkildə aşağıdakı kimi təsvir edilə bilər:
Sınıxmaq, əsasən fiziki və ya emosional zəifləməni, tükənməni ifadə edən bir sözdür. Fiziki mənada, "sınıxmaq" arıqlamaq, ətini tökmək, solğunlaşmaq, bədənin gücünü itirmək mənalarını ehtiva edir. Bu mənada, sınıxmış bir insanın əzələləri zəifləmiş, dərisi solğun və quru görünür, bədənində əvvəlki sağlamlığın izləri görünməz. Misal üçün, uzun müddət davam edən xəstəlikdən sonra bir insanın "sınıxması" onun fiziki gücünün itirilməsini göstərir.
Emosional mənada isə "sınıxmaq" daha çox ruhən sarsılmanı, ümidsizliyə qapılmanı, kədərlənməni, hətta ruhun dağılmasını ifadə edir. Bu mənada "sınıxmaq" sözü "üzülmək", "dərdə düşmək", "qırılmaq" kimi sözlərlə sinonim kimi istifadə oluna bilər, lakin daha dərin və qalıcı bir emosional pozğunluğu ifadə edir. Misal olaraq, ağır bir itkidən sonra "sınıxmaq" insanın həyata olan marağını, enerjisini və ümidini tamamilə itirməsini bildirir. Kədər, üzüntü, məyusluq "sınıxmağın" əsas tərkib hissələridir.
Verilən nümunə cümləsində ("Kiçikbəyimin … solğun çöhrəsi sınıxmışdı və dərin bir kədər saçırdı") "sınıxmaq" feli həm fiziki, həm də emosional mənada işlənir. Solğun çöhrə fiziki zəifliyi göstərir, "dərin bir kədər saçmaq" isə emosional sarsıntını, ruhən sınıxmış vəziyyəti ifadə edir. Bu, "sınıxmağın" çoxşaxəli mənasını və həm fiziki, həm də psixoloji vəziyyətlərin təsvirində istifadəsinin mümkünlüyünü göstərir.
Etimoloji baxımdan "sınıxmaq" "sınıq" sözündən törəyib və "bütövlüyünü itirmək", "qırılmaq" mənalarını əks etdirir. Bu məna həm fiziki həm də metaforik olaraq tətbiq edilir.