izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sıyıqlıq sözü Azərbaycan dilində əsasən maye və ya yarımaye maddələrin qatılaşma dərəcəsini, yoğunluğunu ifadə edən bir termindir. Lüğətlərdə sadəcə "sıyıq şeyin halı, xassəsi, keyfiyyəti; duruluğun (qatı ziddi)" kimi izah olunsa da, mənası daha geniş və çoxqatlıdır. "Sıyıqlıq" fiziki bir xassəni, maddənin daxili strukturunun sıxlığını və viskozitesini ifadə edir.

Etimalogiyasına nəzər salsaq, "sıx" felindən törəmişdir. "Sıxmaq" hərəkəti maddənin həcmini azaldıb, komponentlərinin bir-birinə yaxınlaşmasını, nəticədə isə yoğunluğun artmasını nəzərdə tutur. Beləliklə, "sıyıqlıq" maddənin sıxılmış, yoğunlaşmış vəziyyətini göstərir. Bu yoğunlaşma dərəcəsi müxtəlif amillərdən, o cümlədən maddənin tərkibindən, temperaturundan, təzyiqdən və s. asılı ola bilər.

Misal olaraq, "məhlulun sıyıqlığı" ifadəsi məhlulun qatı və ya duru olmasını, "şorbanın sıyıqlığı dənin azlığındandır" ifadəsi isə şorbanın qatı olmasının səbəbinin dənin az olması olduğunu göstərir. Bu nümunələr göstərir ki, "sıyıqlıq" kəmiyyət xarakterli bir anlayışdır və onun dərəcəsi müəyyən edilə bilər. Məsələn, "çox sıyıq", "az sıyıq", "orta sıyıq" kimi ifadələr işlənə bilər.

Sıyıqlıq anlayışı yalnız qida məhsullarına deyil, həmçinin digər maddələrə də aid edilə bilər. Məsələn, "boyanın sıyıqlığı", "neftin sıyıqlığı", "müəyyən bir materialın sıyıqlığı" kimi ifadələr də mənalı və aydındır. Bu baxımdan, "sıyıqlıq" elmi terminlərdə də istifadə oluna bilən ümumi bir anlayışdır. "Sıyıqlıq" sözü məcazi mənada da işlənə bilər. Məsələn, "fikirlərin sıyıqlığı" fikirlərin qarışıq, aydın olmayan bir vəziyyətdə olmasını ifadə edə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz