izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Sözlükdə “sill” sözünün köhnəlmiş formasının vərəm xəstəliyinə işarə etdiyi qeyd olunub. Ancaq bu izah kifayət qədər geniş deyil. Əslində, “sill” sözünün mənası və istifadəsi daha çox kontekstdən asılıdır.

Ərəb mənşəli olan “سِلّ” (sıll) sözü, klassik ərəb dilində "vərəm" deməkdir. Azərbaycan dilinə ərəb dilindən keçmiş və əsasən köhnə ədəbiyyatda istifadə olunmuşdur. Lakin, sadəcə "vərəm" deyərkən istifadə edilmirdi. "Sill azarı" ifadəsi daha çox işlənirdi ki, bu da xəstəliyin ağırlığını və təhlükəsini vurğulayırdı. "Azar" sözü burada "xəstəlik", "bəla", "müsibət" mənasında işlənmişdir.

Misal olaraq, verilən nümunələrdə də göründüyü kimi, "sill azarı" ifadəsi xəstəliyin ağır və ölümcül ola biləcəyini ifadə etmək üçün işlənilir. N. Vəzirovun əsərlərindən götürülmüş sitatlardan aydın olur ki, "sill azarı" həm fərdi, həm də maddi tərəfdən bədbəxtliyi, məhvi simvolizə edir. Birinci nümunədə, qadının gözəlliyinin fəlakətə səbəb olacağı, ikinci nümunədə isə, var-dövlətə baxmayaraq, xəstəliyin insanı məhv edə biləcəyi ifadə olunur. Yəni, "sill azarı" sadəcə bir tibbi termin deyil, həm də metaforik mənada istifadə oluna bilən bir ifadədir.

Müasir Azərbaycan dilində "sill" sözü demək olar ki, işlədilmir və onun əvəzinə "vərəm" və ya "tüberküloz" sözləri istifadə olunur. Lakin, köhnə ədəbiyyatı anlamaq üçün "sill" sözünün mənasını və kontekstual istifadəsini bilmək vacibdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz