Simfoniya (yun. symphonia – ahəngdar) Orkestr üçün yazılmış, bir-birindən sürət, ahəng, tonallıq, ritm, melodiya və ümumi ifadə vasitələrinə görə fərqlənən, adətən 3-4 (bəzən daha çox və ya daha az) hissədən ibarət, müəyyən forma qanunlarına tabe olan böyük həcmli musiqi əsəridir.
Klassik musiqi tarixində simfoniya janrının inkişafı barok dövründən başlayaraq, sonata-simfoniya formalarının meydana çıxması və təkmilləşməsi ilə əlaqədardır. İlk simfoniyaların üslubları müxtəlif olsa da, sonralar klassik (Haydn, Mozart) və romantizm (Beethoven, Schubert, Brahms) dövr simfoniyalarında ümumi forma elementləri qərarlaşıb. Bu elementlərə sonata alleqro forması əsasən birinci hissədə, lirik və ya yavaş templi ikinci hissə, valsdək ya skertso şəklində ürəkaçan üçüncü hissə və final kimi çox hissədə sonata alleqro forması üzrə yazılıb ifadə olunan sonuncu hissə aiddir.
Simfoniyanın əsas xüsusiyyətlərindən biri də onun müxtəlif musiqi mövzularının və tematik inkişafların bir-birinə bağlı olaraq səlis və ahəngdar şəkildə təqdim edilməsidir. Bu, həm də əsərin bütövlüyünü və sənətkarlığını müəyyən edən əsas amillərdəndir. Müasir dövr simfoniyaları da mövcuddur, lakin bunlarda klassik simfoniya formasından daha çox sərbəst və eksperimental yanaşmalara rast gəlmək olar.
Simfoniya sözünün "ahəngdar" mənası əsərin bütün hisələrində mövcud olan harmonik bütövlüyü ifadə edir. Sözün etimologiyasına görə də "simfoniya" fərqli səslərin bir-biri ilə ahəngdar və uyğun şəkildə birləşməsini bildirir. "Simfoniya" sözü musiqi əsərindən başqa, həmçinin məcazi mənada ahəngdar və uyğun birlik və ya vəhdəti də ifadə edə bilər (məsələn, "təbiətin simfoniyası").