izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

“Sinmək” felindən törəmə olan “sinmə” sözü əsasən iki əsas mənada işlənir. Birinci və daha geniş yayılmış mənası “qüvvət, səbr, dözüm itirmək, ruhdan düşmək, qırılmaq, sınmaq” deməkdir. Bu mənada “sinmə” sözü insanın psixoloji vəziyyətini, əzmini ifadə edir. Məsələn, “Uzun sürən aclıqdan sonra əsgərlərin sinməsi müşahidə olunurdu.” cümləsində “sinmə” aclıq səbəbindən əsgərlərin ruhdan düşmələrini, əzmlərinin sınmasını bildirir. Eyni zamanda bu məna, fiziki yorğunluq, xəstəlik və ya digər ağır şərtlər nəticəsində də ortaya çıxa bilər. “Yolun uzunluğundan sinməyə başladım” cümləsi bu vəziyyəti aydın şəkildə göstərir.

İkinci mənası isə daha az işlənən, lakin bəzi dialektlərdə və ya konkret kontekstlərə aid olan “çatlamaq, qırılmaq, parçalanmaq” mənasıdır. Bu mənada “sinmə” daha çox fiziki cisimlər üçün istifadə olunur. Məsələn, “Qədim qala divarlarının bir hissəsi sinmişdi” cümləsində “sinmə” divarın fiziki olaraq çatladığını və ya parçalandığını bildirir. Bu isə birinci mənaya nisbətən daha konkret və hərfidir.

Əsasən türk dilləri ailəsinə aid olan “sinmək” felinin kökü, qədim türk dillərindəki “sın-” morfemindən gəlir və "qırılmaq, parçalanmaq" mənalarını ehtiva edir. Lakin zaman keçdikcə məna genişlənib, insanın daxili dünyasını, ruhi vəziyyətini ifadə etmək üçün də istifadə olunmağa başlayıb. “Sinmə” sözünün leksik mənası kontekstə, işlənmə formasına və istifadə edilən dilin variantına görə dəyişə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz