Sis: Azərbaycan dilində "sis" sözü əsasən yerə çökmüş, havada asılı vəziyyətdə olan, su buxarından əmələ gəlmiş, rütubətli dumanı ifadə edir. Lüğətlərdə verilən “yerə çökmüş buluddan ibarət olan rütubətli duman” tərifi qısadır və sis hadisəsinin mahiyyətini tam əhatə etmir. Daha geniş şəkildə izah etmək gərəkdirsə, sis, havanın soyuması nəticəsində su buxarının kondensasiyası ilə yaranan, görünmə məsafəsini məhdudlaşdıran, kiçik su damcılarından və ya buz kristallarından təşkil olunmuş bir meteoroloji hadisədir. Havanın rütubətinin yüksək olması və temperaturun “çiy nöqtəsi”nə (su buxarının kondensasiyaya başlamasının temperaturu) yaxınlaşması sis əmələ gəlməsinin əsas şərtlərindəndir.
Sis müxtəlif növlərə bölünür: radiasion sis (gecə torpağın soyuması nəticəsində), adveksion sis (isti və rütubətli havanın soyuyub soyumaması ilə), duman sis (çay, göl, dəniz üzərindən qalxan isti buxarın soyuması ilə), frontal sis (isti və soyuq hava kütlələrinin toqquşması ilə) və s. Bu növlərin hər birinin əmələ gəlmə mexanizmi və xüsusiyyətləri fərqlidir.
Misal cümlələr:
- Səhər tezdən qalxanda yoğun sis bütün ətrafı bürümüşdü. (Yoğun sis, görünmə məsafəsinin az olmasını vurğulayır.)
- Dağ başına sis gəldi, hər şey ağarmışdı. (Sisə səbəb olan hava şəraitini göstərir.)
- Sis səbəbindən avtomobillər yavaş-yavaş hərəkət edirdilər. (Sis hadisəsinin nəticəsini əks etdirir.)
- Dənizdən qalxan sis gəmiləri gözdən itmişdi. (Sis növünü və nəticəsini göstərir.)
- Sis yavaş-yavaş dağılmağa başladı. (Sis hadisəsinin dəyişməsini ifadə edir.)
“His” sözü ilə qarışdırılmamalıdır. "His" ocağın yandırılması nəticəsində əmələ gələn qara tüstü hissəciklərini ifadə edir. Hər ikisi havada asılı vəziyyətdə olan maddələr olsa da, sis su buxarından, his isə yanma məhsullarından əmələ gəlir.