Soyudulma sözü "soyudulmaq" feliindən törəmiş bir isimdir. Lüğətlərdə sadəcə olaraq "soyudulmaq" feliindən törəmə kimi göstərilməsi, mənasının tam əhatəsini verməkdən uzaqdır. Daha geniş və dəqiq bir izah vermək üçün soyudulma prosesinin müxtəlif aspektlərini nəzərə almaq lazımdır.
Əsasən, soyudulma, bir cismin, maddənin və ya sistemin temperaturunun aşağı düşməsi prosesini ifadə edir. Bu proses, fiziki, kimyəvi və ya bioloji amillərdən qaynaqlana bilər. Fiziki soyudulma, ətraf mühitin daha aşağı temperaturlu bir mühitlə təmasından, istilik keçirmə, konveksiya və ya şüalanma yolu ilə baş verir. Kimyəvi soyudulma, məsələn, bir reaksiya zamanı istilik udulması ilə əlaqədardır. Bioloji soyudulma isə, canlı orqanizmlərin bədən istiliyinin aşağı düşməsi ilə əlaqədardır.
Soyudulma prosesi müxtəlif sahələrdə geniş tətbiq olunur. Sənayedə, məhsulların saxlanması, qorunması və emalı üçün; tibbdə, bədən istiliyinin tənzimlənməsi və müalicə məqsədləri üçün; qida sənayesində, qidaların saxlama müddətinin uzadılması üçün və s. istifadə olunur. Həmçinin, soyudulma meteorologiyada, iqlimdəki dəyişikliklərin təsvirində, kriogenikada, çox aşağı temperaturlu proseslərdə əhəmiyyətli rol oynayır.
Cümlədə necə işləndiyi nümunələri:
- Soyudulma prosesi çox yavaş getdi.
- Soyudulma sisteminin nasazlığı səbəbindən məhsullar korlandı.
- Həkim xəstənin bədən istiliyinin aşağı düşməsi üçün soyudulma üsullarından istifadə etdi.
- Qazın soyudulması nəticəsində mayeləşdi.
- Soyudulma texnologiyalarının inkişafı qida təhlükəsizliyini yüksəldir.
Beləliklə, "soyudulma" sözünün mənası sadəcə bir feildən törəmə deyil, bir prosesin adını ifadə edərək, həmin prosesin müxtəlif aspektlərini və tətbiq sahələrini əhatə edir.