Statistika [lat. status – vəziyyət] sözü latın dilindən mənşəli olub, əvvəllər dövlətin vəziyyəti, xüsusilə də əhali və iqtisadiyyatı ilə bağlı məlumatların toplanması və təhlili mənasında işlənilib. Müasir dilçilikdə isə statistikaya daha geniş məna verilir.
Statistika, kəmiyyət xarakterli məlumatların toplanması, təşkili, təhlili və interpretasiyası ilə məşğul olan riyazi bir elm sahəsidir. Bu məlumatlar müxtəlif hadisələrin və proseslərin xüsusiyyətlərini əks etdirir və onların qanunauyğunluqlarını müəyyən etmək üçün istifadə olunur. Statistika yalnız insan cəmiyyəti və xalq təsərrüfatı ilə məhdudlaşmır; təbiət elmləri, texnika, tibb və s. sahələrdə də geniş tətbiq olunur.
Statistik tədqiqatlar ümumiyyətlə müəyyən bir əhalini (populyasiyanı) təmsil edən nümunə əsasında aparılır. Nümunə seçimi, məlumatların toplanması, emalı və təhlili müxtəlif statistik metodlar vasitəsilə həyata keçirilir. Bu metodlar arasında tezlik paylanması, orta qiymətlərin hesablanması, korrelyasiya və reqressiya təhlili, hipotez yoxlaması və s. yer alır. Nəticələr isə cədvəllər, qrafiklər və digər vizual vasitələr vasitəsilə təqdim edilir.
Statistik təhlilin məqsədi, müşahidə olunan hadisələrin və proseslərin arxasındakı qanunauyğunluqları aşkarlamaq, gələcək hadisələri proqnozlaşdırmaq və qərar qəbul etmə prosesini optimallaşdırmaqdır. Məsələn, bir şirkət satış statistikasını təhlil edərək gələcək satışlarını proqnozlaşdıra bilər və ya bir həkim xəstəliklərin yayılma statistikasını öyrənərək epidemioloji proqnozlar verə bilər.
Qısaca desək, statistika, kəmiyyət məlumatlarını təhlil edərək müxtəlif sahələrdə qərar qəbul etmə prosesinə kömək edən güclü bir vasitədir. Onun tətbiq sahəsi daim genişlənir və müasir dünyada elm və texnologiyanın inkişafında əhəmiyyətli rol oynayır.