Sürtüşkən sifəti, əsasən, insanların davranışlarını təsvir etmək üçün işlənir və "sürtüşməyi sevən", "adama sataşmağı adət etmiş", "adama sataşan" mənalarını əhatə edir. Lüğətlərdəki qısa izah, sözün mənasını tam əks etdirmir. Daha geniş şəkildə izah etsək, sürtüşkən insan öz hərəkətləri ilə ətrafındakıları narahat edir, qıcıqlandırır, hətta təhqir edir. Bu sataşmalar bəzən zarafat qılığında, bəzən isə açıq düşmənçilik formasında ola bilir. Sürtüşkənlik həm uşaqlarda, həm də böyüklərdə müşahidə edilə bilən bir xüsusiyyətdir. Bəzən bu xüsusiyyət özünəinam çatışmazlığı ilə əlaqəli ola bilər, bəzən isə sadəcə şəxsiyyətin bir xüsusiyyəti kimi özünü göstərir.
Etimoloji baxımdan, "sürtüşkən" sözü "sürtüşmək" felindən törəmişdir. "Sürtüşmək" isə əşyaların bir-birinə sürtünərək hərəkət etməsi mənasını verən "sürtünmək" felindən əmələ gəlmişdir. Lakin "sürtüşkən" sifəti insan davranışına tətbiq edilərkən, "sürtünmək"in fiziki mənasından daha çox, "qıcıqlandırmaq", "əsəbləşdirmək", "dəyənək vurmaq", "narazı salmaq" kimi mənaları ön plana çıxır. Bu mənada, "sürtüşkən" sözünün məcazi mənada işləndiyi aydın olur. Sözün mənası, kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Məsələn, bir uşağın həmyaşıdına şənliklə sataşması ilə bir böyüyün başqasını qəsdən incitməsi fərqli kontekstlərdir və sürtüşkənlik anlayışının şiddətini dəyişir.
Cümlə içində işlənmə nümunələri:
- O, çox sürtüşkən bir insandır, hər kəsə sataşır.
- Qardaşımın sürtüşkən davranışı bizi narahat edir.
- Sözləri ilə sürtüşkən olmağa çalışırdı, amma məni incidə bilmədi.
- Uşaqların sürtüşkən əhval-ruhiyyəsi valideynlərini yorurdu.
- O, qəsdən sürtüşkən davranır, yoxsa bunun fərqində deyil?
Göründüyü kimi, "sürtüşkən" sözü müxtəlif kontekstlərdə fərqli dərəcələrdə təzahür edən bir davranışı təsvir edir. Bu səbəbdən, sözün dəqiq mənasını anlamaq üçün cümlənin ümumi məzmununa diqqət etmək vacibdir.