Şaraban [fr. charabanc] sözü Azərbaycan dilinə fransız dilindən keçmişdir. Əsasən, keçmişdə geniş yayılmış olan və müxtəlif növləri olan bir nəqliyyat vasitəsini ifadə edir. Lüğətlərdə verilən təriflər sözün tam mənasını əks etdirməsə də, ümumi bir fikir verir. Daha dəqiq və geniş izah aşağıdakı kimidir:
1. Çox yerlik, açıq minik arabası: Şarabanın ən məşhur və geniş yayılmış növü, bir neçə sıra uzununa düzülmüş oturacaqları olan, dörd çarx üzərində hərəkət edən və üstü açıq olan bir minik arabasıdır. Bu növ şarabanlar adətən kütləvi sərnişindaşıma üçün, məsələn, ekskursiyalar, gəzintilər və ya kənd əhalisinin şəhərə səfərləri üçün istifadə olunurdu. Oturacaqların sıxlığı və şarabanın ölçüsü, daşıdığı sərnişin sayını müəyyənləşdirirdi. Bu növ şarabanlar, daha çox ağır və yavaş hərəkət edirdi.
2. İki çarxlı, yüngül minik arabası: Lüğətdə qeyd olunan ikinci məna, iki çarxlı və daha yüngül olan şaraban növlərini əhatə edir. Bu tip şarabanlar daha sürətli və manevr qabiliyyətinə malik idi. Adətən daha az sərnişin daşıyırdı və daha çox şəxsi istifadə üçün nəzərdə tutulmuşdu. Bu növün dizaynı, ilk növə nisbətən daha sadə və yüngül idi.
Ümumi xüsusiyyətlər: Hər iki növ şaraban üçün də ümumi xüsusiyyətlər vardır: atlar və ya digər heyvanlar tərəfindən çəkilirlər, açıq və ya qismən açıq olurlar (bəzi hallarda sadə bir çadırla örtülə bilərdi) və əsasən kənd yerlərində və şəhərlərin ətrafında istifadə olunurdular. Müasir avtomobillərin yayılması ilə şarabanlar tədricən istifadədən çıxmışdır.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
"Kəndlilər bazar günləri şarabanlarla şəhərə gedirdilər." (Çox yerlik, dörd çarxlı şaraban)
"O, iki çarxlı, yüngül bir şarabanla gəzintiyə çıxdı." (İki çarxlı, yüngül şaraban)
"Qoca kişinin xatirələrində köhnə, dörd çarxlı şarabanlar həmişə özünəməxsus bir yer tuturdu." (Çox yerlik, dörd çarxlı şaraban)