Şarlatanlıq sözü, aldatma və saxtakarlığın müəyyən bir növünü ifadə edir. Əsasən, fərdi qabiliyyət, bilik və ya məlumatda çatışmazlıqdan istifadə edərək insanların etibarından sui-istifadə etməyi, onları bilərəkdən və həyasızcasına aldatmağı nəzərdə tutur. Bu aldatma, müxtəlif vasitələrlə - saxta iddialarla, yalan vədlərlə, söz oyunları ilə, manipulyasiya ilə həyata keçirilir. Sadəcə olaraq kələkbazlıq və ya cüvəllağılıqdan fərqli olaraq şarlatanlıq, xüsusilə mütəxəssis görünməyə çalışan, özünü müəyyən bir sahədə bilikli kimi təqdim edən, ancaq əslində bu sahədə heç bir bacarığı və ya biliyi olmayan şəxslərin hərəkətlərini təsvir edir. Bu, insanları öz məqsədləri üçün istifadə etmək və onlardan qazanc əldə etmək məqsədi daşıyır.
Etimoloji baxımdan, "şarlatan" sözü İtalyanca "ciarlatano" sözündən götürülmüşdür. Bu söz isə, İtalyan çarşılarında əczaçı və ya həkim kimi özünü təqdim edərək, müxtəlif dərman və iksirləri satan səyyar satıcılara aid idi. Bu satıcılar, adətən, mal və xidmətlərinin effektivliyini şişirdir və yalançı iddialar irəli sürürdülər. Beləliklə, "şarlatanlıq" sözü, başlanğıcda səyyar satıcıların aldatma fəaliyyətlərini ifadə etsə də, indiki dövrdə daha geniş mənada, müxtəlif sahələrdə, xüsusilə elmi, tibbi və ya mənəvi sahələrdə baş verən bütün növ aldatma və saxtakarlıq hərəkətlərini əhatə edir.
Cümlədə necə işləndiyi nümunələri:
- O, özünün möcüzəvi dərmanını satmaq üçün şarlatanlığa əl atdı.
- Onun elmi iddiaları sadəcə şarlatanlıqdan başqa bir şey deyildi.
- Siyasi müzakirələrdə şarlatanlığa yol vermək olmaz.
- Şarlatanlıq insanların etimadına xəyanətdir.
- Şarlatanlığın hər növü qanunla cəzalandırılır.