izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şələləmək felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "şələ bağlayıb arxasına götürmək, dalına qoymaq, yükləmək" deyil, daha geniş və çoxşaxəlidir. Həm də məcazi mənalarda işlənə bilər. Əsasən, bir yükü, əşyanı, əşya dəstini, birini digərinin üzərinə, üstünə, arxasına, dalına yerləşdirmək, bağlamaq, bərkitmək, yükləmək kimi mənaları əhatə edir. Bu fəaliyyət, həm fiziki, həm də məcazi mənada "daşımaq", "çəkmək", "ödəmək", "üzərinə götürmək" mənalarını da özündə birləşdirir. Şələnin özü də müxtəlif formalarda ola bilər, buna görə də şələləmək hərəkətinin tətbiq sahəsi genişdir.

Sözün etimologiyası haqqında dəqiq məlumat vermək üçün daha geniş araşdırma tələb olunsa da, türkcə köklərə malik olduğu ehtimal olunur. "Şələ" sözünün özünün də müxtəlif mənaları vardır (məsələn, yük daşımaq üçün istifadə olunan bir vasitə, bir növ yük bağlama üsulu). Bu mənalardan irəli gələrək, "şələləmək" felinin mənası da kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər.

Misal olaraq, verilən cümlədə ("A kişi, sarsaq olma, gəl odunu şələlə dalına, itil cəh") "şələləmək" feli, odunu yük kimi arxaya, dala bərkitmək, yükləmək mənasında işlənilib. Ancaq fərqli cümlələrdə fərqli mənalarda işlənə bilər:

Misal 1 (Məcazi mənada): "Borclarını şələləmək məcburiyyətində qaldı." (Yəni, borclarını ödəmək məcburiyyəti üzərinə düşdü)

Misal 2 (Fiziki mənada): "Çantaları şələləyib avtobusa mindi." (Yəni, çantaları bir-birinə və ya avtobusun içərisində bir yerə bağladı, yerləşdirdi)

Misal 3 (Fiziki mənada): "Körpələrini şələləyib, yəni, bir-birinə söykəyərək aparırdı." (Yəni, körpələrini bir-birinə söykəyərək daşıyırdı)

Beləliklə, "şələləmək" felinin mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, əsas mənası bir yükü, əşyanı və ya bir varlığı digərinin üstünə, arxasına və ya dalına yerləşdirmək, bağlamaq, bərkitmək, yükləmək, daşımaqdır. Bu mənada həm fiziki, həm də məcazi mənalarda işlənə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz