izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Şorlaşma sözü "şorlaşmaq" fellərinin törəməsi olub, əsasən torpaq və su hövzələrinin duzlulaşması prosesini bildirir. Daha geniş mənada isə, hər hansı bir mühitin, ərazinin və ya maddənin artıq miqdarda duzla zənginləşməsini, yəni duz konsentrasiyasının yüksəlməsini ifadə edir. Bu proses təbii səbəblərdən (məsələn, quru iqlim, suyun buxarlanması, yeraltı suların səthə çıxması) və ya antropogen amillərdən (məsələn, intensiv əkinçilik, suvarmanın düzgün aparılmaması, sənaye tullantıları) qaynaqlana bilər.

Şorlaşma prosesi, əsasən, torpaqların məhsuldarlığının azalmasına, bitki örtüyünün dəyişməsinə, hətta yox olmasına səbəb olur. Su hövzələrində baş verən şorlaşma isə suyun keyfiyyətinin pisləşməsinə, canlı orqanizmlərin həyat fəaliyyətinin pozulmasına gətirib çıxarır. Belə ki, yüksək duz konsentrasiyası bir çox canlı növü üçün zəhərli təsir göstərir.

Terminin mənşəyinə gəldikdə, "şor" sözünün kökü türk dillərindən gəlir və "duzlu" mənasını verir. "Şorlaşmaq" feli isə bu kökdən əmələ gələrək "duzlanmaq, duzlu hala düşmək" mənasını qazanmışdır. "Şorlaşma" isə bu felin isim şəkilçisi ilə əmələ gəlmiş törəməsi olub, prosesi ifadə edir.

Cümlədə işlənmə nümunələri:

  • Arazboyu ərazilərdə uzun illər davam edən intensiv suvarma nəticəsində torpaqların şorlaşması müşahidə olunur.
  • Xəzər dənizinin bəzi hissələrində baş verən şorlaşma canlı aləminə ciddi təhlükə yaradır.
  • Şorlaşmanın qarşısının alınması üçün müxtəlif aqrotexniki tədbirlər görülməlidir.
  • Elm adamları şorlaşmanın səbəblərini və qarşısının alınma yollarını araşdırırlar.

Beləliklə, "şorlaşma" termini, sadəcə duzlulaşma deyil, duz konsentrasiyasının artmasına səbəb olan prosesi, onun nəticələrini və həmçinin bu prosesin meydana gəlmə səbəblərini özündə əks etdirən daha geniş bir anlayışdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz