izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Taqqataq sözü Azərbaycan dilində təkrarlanan "taq-taq" səsini ifadə edən bir söz olub, davamlı, ritmik və tez-tez təkrarlanan səsi bildirir. Lüğətlərdə sadəcə "davamlı taq-taq səsi" kimi tərif olunsa da, bu tərif sözün ifadə etdiyi nüansları tam əhatə etmir. Taqqataq səsi bir çox situasiyada müxtəlif təəssüratlar yarada bilir.

Sözün fonetik quruluşu özü də səsin xarakterini əks etdirir: təkrarlanan "taq" hecalarının bir-birinə yaxınlığı və kəskin səslənməsi ritmikliyi və sürəti vurğulayır. Sözün mənşəyi onomatopeya ilə bağlıdır, yəni səsin təqlididir. Belə sözlər səsin özünün təbiətini ifadə etmək üçün yaradılır.

Taqqataq səsinin mənbəyi müxtəlif ola bilər: atların nal səsləri, maşınların təkərlərinin səsi, dəmirin dəmirə dəyməsi, ayaqların sərt səthdə ritmik addımlarının səsi və s. Hər bir halda, taqqataq sözü səsin davamlılığını, ritmikliyini və tez-tez təkrarlanmasını vurğulayır. Həmçinin, səsin intensivliyi də müəyyən rol oynayır; "zəif taqqataq", "güclü taqqataq" kimi ifadələr səsin gücünün fərqliliyini göstərir.

Misal olaraq, verilən şeir parçasında ("Döyülür dabanlar yerə taqqataq; Gurultu, şaqqıltı… tutulur qulaq. H.K.Sanılı") taqqataq sözü bir çox səslərin birləşdiyi, güclü və davamlı bir səs-küylü mühit yaradır. Burada taqqataq sadəcə ayaq səsləri deyil, ümumi bir gurultunun, şaqqıltının bir hissəsini təmsil edir. Başqa kontekstlərə baxsaq, məsələn, "atların taqqataq səsi eşidilirdi" cümləsində səsin mənbəyi dəqiq bilinir və daha romantik, hətta nostaljik bir atmosfer yaradır.

Yekun olaraq, "taqqataq" sözü sadəcə bir səsi deyil, həm də bu səsin yaratdığı təəssüratı, atmosferi və kontekstdən asılı olaraq müxtəlif duyğuları ifadə edir. Onun mənasını tam anlamaq üçün sözün işləndiyi kontekstin nəzərə alınması vacibdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz