Tanınmazlıq sözü Azərbaycan dilində "tanınmaz hala düşmə" mənasını ifadə edir. Bu, sadəcə bir kiminsə fiziki görünüşünün dəyişməsini deyil, həm də onun əvvəlki şəxsiyyətinin, xüsusiyyətlərinin, hətta özünü dərk etməsinin itirilməsini əhatə edə bilər. Sözün kökü "tanı-" felindən götürülüb, "tanı-" isə "bilmək", "fərq etmək", "ayırmaq" mənalarını verir. "-mazlıq" isə isim şəkilçisi olaraq hərəkət və ya halın olmamasını, əksi olmasını bildirir. Beləliklə, "tanınmazlıq" sözü tam olaraq "tanınma halı, tanınmama vəziyyəti" kimi izah edilə bilər.
Tanınmazlıq müxtəlif səbəblərdən yaranır. Bu, fiziki yaralanmalar, xəstəliklər (məsələn, ağır xəstəliklər nəticəsində üz cizgilərinin dəyişməsi, plastik əməliyyatlar), yaşlanma, çevrilmə və ya gizlənmə cəhdləri ilə bağlı ola bilər. Məsələn, bir insan uzun müddət ac qaldıqdan sonra tanınmazlıq halı yaşaya bilər. Yaşlılıq və ya ciddi xəstəlik də insanın tanınmaz hala düşməsinə səbəb ola bilər. Həmçinin, gizlilik məqsədi ilə də insanların tanınmazlığa çalışdıqları hallar olur (məsələn, kəşfiyyat əməliyyatları zamanı).
Cümlə içərisində "tanınmazlıq" sözünün işlənməsinə bir neçə nümunə:
- Yanğın nəticəsində evdəki adamların bəziləri tanınmazlıq halına düşmüşdülər.
- Onun tanınmazlıq dərəcəsi həkimləri belə təəccübləndirdi.
- Uzun müddət davam edən aclıq onu tanınmazlıq vəziyyətinə salmışdı.
- Kəşfiyyatçı öz tanınmazlığına xüsusi diqqət yetirirdi.
- İllər onu tanınmazlığa qərq etmişdi.
Göründüyü kimi, "tanınmazlıq" sözü həm fiziki, həm də metaforik mənada işlənə bilər. Metaforik mənada istifadə olunarkən, əvvəlki vəziyyətin tam dəyişməsini, fərqlənərək tanınmaz hala gəlməni ifadə edir.