Təəccüb (ər. تعجب - te'accüb) sözü, qeyri-adi, gözlənilməz, qəribə və ya anlaşılmaz bir hadisə, vəziyyət və ya məlumatla qarşılaşdıqda insanın duyduğu güclü və qısamüddətli bir emosional vəziyyəti ifadə edir. Bu hal, həm fiziki (məsələn, gözlərin açılması, ağzın açılması, səsin dəyişməsi), həm də psixi (məsələn, diqqətin cəmlənməsi, düşüncələrin dayandırılması, həyəcan) reaksiyalarla müşayiət oluna bilər. Heyrət, şaşqınlıq, təəccüb, heyrətamizlik kimi sözlər onun sinonimləri sayılsa da, təəccüb daha çox qısa müddətli, ani bir emosional təsiri, daha çox "qarışıqlıq" və ya "dəhşət" elementini ehtiva edə bilər.
Təəccübün intensivliyi və xarakteri hadisənin özünəməxsus xüsusiyyətlərindən və fərdin şəxsi təcrübəsindən, gözləntilərindən asılıdır. Məlumatın gözlənilməzliyi, onun qəribəliyi, anlaşılmazlığı və ya əhəmiyyəti təəccübün dərəcəsini artırır. Məsələn, gözlənilmədən böyük bir qələbə qazanmaq, uzun müddət axtarılan bir əşyanı tapmaq, və ya bir insanda gözlənilməz bir keyfiyyət aşkar etmək təəccübə səbəb ola bilər.
Cümlədə necə işləndiyi nümunələri:
- Onun bu qədər tez nailiyyət qazanması hamını təəccübə saldı.
- Səhnədə gördüyü mənzərə onu dərin təəccübə gətirdi.
- Qəribə bir səs eşidib təəccüblə yerindən qalxdı.
- Bu xəbər məni böyük təəccübə qərq etdi.
- Onun davranışı bütün iştirakçıları təəccübləndirdi. (burada "təəccübləndirmək" feli işlənilib)
Qeyd edək ki, "təəccüb" sözü həm isim, həm də fel formasında işlənə bilər. İsim formasında bir hadisəyə verilən reaksiyanı, fel formasında isə bu reaksiyanın hərəkətini ifadə edir.