Təqsirsiz sifəti, əsas mənası etibarilə, təqsir (günah, səhv, qüsur) sözündən törəmiş olub, hər hansı bir günahı, səhvi, qüsuru olmayan, pak, təmiz mənasını ifadə edir. Lüğətlərdə verilən "günahsız, gücsüz" ifadələri onun sinonimləri olsa da, tam əhatəli deyildir. Çünki "günahsız" daha çox mənəvi, əxlaqi baxımdan günah işləməmiş olmağı ifadə edərkən, "təqsirsiz" daha geniş bir məna kəsb edir.
"Təqsirsiz" sözü, həm mənəvi, həm də hüquqi, eləcə də fiziki mənada işlənə bilər. Məsələn, mənəvi cəhətdən təqsirsiz bir insan hər hansı əxlaqsız hərəkət etməmiş, vicdanını qoruyub saxlamış şəxsdir. Hüquqi baxımdan isə, təqsirsiz bir şəxs cinayət törətməkdə ittiham olunsa da, məhkəmə tərəfindən günahkar bilinməyən, bəraət almış kəsdir. Fiziki mənada isə, məsələn, "təqsirsiz bir maşın" deyərkən, hər hansı bir texniki nasazlığı olmayan, işlək vəziyyətdə olan maşını nəzərdə tuturuq.
Sözün mənşəyinə nəzər salsaq, farsca "تَقْصِیر" (təqsir) sözündən götürülmüşdür. Bu sözün kökündə olan "qəsr" (qısartmaq, əskik etmək) fiili də sözün əsas mənasına işıq salır. Yəni, hər hansı bir şeydə əskiklik, qüsur, çatışmazlıq olmaması mənasını verir. Beləliklə, "təqsirsiz" sözü tam, bütöv, qüsursuz olmağı ifadə edən geniş mənalı bir sifətdir.
Cümlə içərisində istifadəsi nümunələri:
- O, bu hadisədə tamamilə təqsirsiz idi.
- Məhkəmə onu təqsirsiz tanıdı.
- Yeni alınmış avtomobil təqsirsiz işləyirdi.
- Onun təqsirsiz nəzərləri hər kəsi valeh edirdi.
Göründüyü kimi, "təqsirsiz" sözü müxtəlif kontekstlərdə müxtəlif mənalar kəsb edə bilir, lakin əsas mənası hər zaman qüsursuzluğu, günahsızlığı ifadə edir.