Tər-təzə: Bu söz "təzə" sözünün təkrarı ilə əmələ gəlmiş bir ifadədir və "çox təzə", "yenicə hazırlanmış", "tamamilə yeni", "heç istifadə olunmamış", "qəlizliyi qorunmuş" mənalarını ifadə edir. "Tər" burada təkrarlanan sözü gücləndirmək, mənasını artırmaq üçün işlənir və onun təkrarı sözün intensivliyini, əhəmiyyətini vurğulayır. Sadəcə "təzə" sözü ilə ifadə oluna bilən mənadan fərqli olaraq, "tər-təzə" ifadəsi yeni və təravətli bir şeyin təsirini daha qabarıq şəkildə verir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "təzə" sözü farscadan götürülmüşdür. Fars dilində "تازه" (taze) “yeni, təzə” mənasını verir. Azərbaycan dilində isə bu söz təkcə fiziki təzəliyi deyil, həm də metaforik mənada yeni bir başlanğıcı, təravəti, canlılığı ifadə etmək üçün işlədilə bilər. Məsələn, "tər-təzə sevgi", "tər-təzə fikir" kimi ifadələr bu mənanı göstərir.
Misallar:
- Tər-təzə bişmiş çörəyin ətri bütün evi bürüdü. (Fiziki təzəlik)
- Tər-təzə bir həyatın qapılarını açmışdı. (Metaforik mənada yeni başlanğıc)
- Onun tər-təzə fikirləri hamını heyran etdi. (Metaforik mənada yeni və orijinal fikir)
- Baharın tər-təzə çiçəkləri bağçanı bəzəmişdi. (Təravətli, canlılıq)
Göründüyü kimi, "tər-təzə" sözü söz birləşməsi olaraq sadəcə "təzə" sözündən daha güclü, daha təsirli bir məna verir. Bu söz birləşməsinin işlənmə tezliyi, müasir Azərbaycan ədəbi dilində çox yüksəkdir və ədəbiyyatda, gündəlik danışıqda geniş istifadə olunur.