Təsirlənmək (f.): Bu fellərin əsas mənası bir şeyin, hadisənin və ya şəxsin təsiri altına düşmək, onun təsirini öz üzərində hiss etməkdir. Bu təsir müxtəlif xarakter daşıya bilər: müsbət, mənfi, emosional və ya fiziki. Məsələn, “gözəl bir mənzərədən təsirləndim” cümləsində təsir müsbət və estetikdir; “qəza xəbərindən dəhşətə gələrək təsirləndim” cümləsində isə mənfi və emosional bir təsirdən bəhs olunur. Hər iki halda da fərd hadisənin və ya mənzərənin təsirini öz üzərində hiss edir, onun tə’siri altına düşür.
Lüğətlərdə qeyd olunan “kədərlənmək, doluxsunmaq, riqqətə gəlmək, mütəəssir olmaq” ifadələri isə “təsirlənmək” feli üçün daha konkret nümunələr, sinonimlərdir. Bu ifadələr, “təsirlənmək” felinin daha çox mənfi, emosional bir təsiri ifadə etdiyini göstərir. “Kədərlənmək” və “doluxsunmaq” ifadələri ümumi kədərlənmə və ya hüzün hissi, “riqqətə gəlmək” isə başqa birinin acınacaqlı vəziyyətinə qarşı mərhəmət və rəhm hissi ilə yanaşmanı, “mütəəssir olmaq” isə ümumi olaraq hər hansı bir hissi təəssüratın altında qalmağı bildirir. Beləliklə, “təsirlənmək” termini bu hisslərin hamısını əhatə edən daha geniş mənalı bir sözdür.
Fərqli kontekstlərdə “təsirlənmək” felinin istifadəsi aşağıdakı kimi nümunələrlə izah edilə bilər:
- Fiziki təsir: “Güclü küləkdən bədənim təsirləndi.” (fiziki təsir)
- Emosional təsir: “Dostumun faciəli hekayəsindən çox təsirləndim.” (mənfi emosional təsir)
- Estetik təsir: “Sənət əsərindən dərin təsirləndim.” (müsbət emosional təsir)
- İdeoloji təsir: “Onun fikirlərindən güclü təsirləndim.” (ideya və düşüncə təsiri)
Dilçilik baxımından “təsirlənmək” feli “təsir” isimindən törəmişdir və “-lənmək” əlavəsi ilə passiv məna kəsb edir. Yəni, bir şeyin təsiri altında qalmaq mənasını verir. Felin kökü olan “təsir” sözü isə ərəb mənşəli olub, “bir şeyin digər şeyə tə’siri, tə’siri altına almaq” mənasını verir. Beləliklə, “təsirlənmək” sözü, əsasən emosional və ya fiziki tə’sir altında qalmağı ifadə edən, lakin müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalar kəsb edən çoxmənalı bir sözdür.