izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Tırıldamaq felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "tırıltı səsi çıxarmaq"dan daha geniş və dəqiq şəkildə izah edilə bilər. Lüğətlərdəki qısa izahlar tez-tez kontekstdən asılı olaraq dəqiq mənanı tam əks etdirmir. Tırıldamaq, əslində, dəyişkən tezlikdə, ümumiyyətlə aşağı tezlikli və davamlı bir səs çıxarmaq mənasını verir. Bu səs həm hamar, həm də qırılmalı ola bilər. Səsin mənbəyi əhəmiyyətlidir, çünki bu, tırıldamanın xüsusiyyətlərini müəyyən edir.

Məsələn, "motor tırıldadı" cümləsində tırıldamaq, motorun işləməsi zamanı çıxardığı nizamsız, lakin davamlı və aşağı tezlikli səsi ifadə edir. Bu, motorun düzgün işləmədiyini, mexaniki hissələrin bir-birinə sürtünməsindən, ya da digər texniki səbəblərdən yaranan bir səs kimi qəbul edilə bilər. Burada tırıldamaq, "vızıldamaq"dan fərqli olaraq, daha alçaq, daha dərin bir səsi ifadə edir.

Digər bir nümunə olaraq, "uçan quş tırıldadı" cümləsini götürək. Bu halda, tırıldamaq, quşun qanadlarının havada sürtünməsindən yaranan xüsusi bir səsdir. Bu səs "vızıldamaq"dan daha az iti və daha dərindir. Beləliklə, "tırıldamaq" felinin mənası, səsin mənbəyi, səsin xüsusiyyətləri və kontekstindən asılı olaraq dəyişir.

Etimoloji baxımdan, "tırıldamaq" sözünün kökü türkcədir və tərkibindəki "tır" morfeması, aşağı tezlikli, davamlı səsləri ifadə edir. "-lamaq" isə iş, hərəkət bildirən bir şəkilçidir. Beləliklə, "tırıldamaq" sözü, aşağı tezlikli, davamlı səs çıxaran hərəkəti ifadə edir.

Yekun olaraq, "tırıldamaq" felini yalnız "tırıltı səsi çıxarmaq" kimi tərif etmək qeyri-kafi olur. Daha dəqiq bir tərif, dəyişkən tezlikdə, ümumiyyətlə aşağı tezlikli və davamlı, hamar və ya qırılmalı ola bilən bir səs çıxarmaq olmalıdır. Bu səsin mənbəyi və kontekstdən asılı olaraq mənası dəqiqləşdirilməlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz