Tikməçi sözü, Azərbaycan dilində "tikmə" sözündən törəmiş bir isimdir. Əsas mənası "tikmə ustası" olmaqla yanaşı, daha geniş mənada "geyimləri, əşyaları tikməklə məşğul olan şəxs" kimi də izah edilə bilər. Sözün ikinci hissəsi olan "-çi" şəkilçisi, məşğuliyyət bildirən bir şəkilçidir və sözə "kimsə, nəsə ilə məşğul olan" mənasını əlavə edir. Beləliklə, tikməçi, tikmə işini peşəkar səviyyədə yerinə yetirən şəxsdir.
Lügətlərdə yalnız "tikmə ustası" kimi qeyd edilməsi, sözün mənasını məhdudlaşdırır. Çünki tikməçi sadəcə olaraq mürəkkəb tikmə işləri ilə məşğul olan bir sənətkar deyil; o, həmçinin sadə geyimləri, pərdələri, yataq dəstləri, oyuncaqları və s. tikə bilən bir şəxsdir. Ona görə də, "tikməçi" sözünün mənası daha geniş şəkildə "müxtəlif materiallardan istifadə edərək geyim, ev əşyaları və digər məmulatların tikişini peşəkar şəkildə həyata keçirən insan" kimi təyin edilməlidir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "tikmə" sözünün kökü türk dillərindəki "-tik-" (birləşdirmək, bir-birinə bağlamaq) fellərindən gəlir. "-mə" isə isim yaradan şəkilçidir. Beləliklə, "tikmə" öz-özlüyündə "bir-birinə bağlanmış, birləşdirilmiş şey" deməkdir. Bu məna tikməçi sözünə də aid edilir və peşənin mahiyyətini əks etdirir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Bacım bacarıqlı bir tikməçidir, gözəl paltarlar tikər.
- Köhnə paltarımı təmir etmək üçün bir tikməçiyə müraciət etdim.
- O, əl işlərinə həvəsli bir tikməçidir, hər şeyi özü tikər.
- Bu gözəl xalçanı istedadlı bir tikməçi toxuyub.
Göründüyü kimi, "tikməçi" sözü müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalar verərək işlənə bilər, lakin əsas mənası həmişə tikiş işləri ilə məşğul olan şəxsi ifadə edir.