Tikə-parça sözü Azərbaycan dilində iki əsas mənada işlənir: Birinci mənada "kiçik hissələr, parçalar, qırıntılar" mənasını ifadə edir. Bu mənada "tikə-parça" sözü daha çox konkret cisimlərin parçalanmış halını təsvir etmək üçün işlənir. Məsələn, "qırılmış qabın tikə-parçaları", "dağılmış evin tikə-parçaları" kimi ifadələrdə olduğu kimi. Bu mənada sözün sinonimləri arasında "qırıntı", "parça", "sınıq", "hisə" və s. sözlər yer alır. Sözün bu mənası daha çox fiziki parçalanmanı bildirir.
İkinci mənada isə "tikə-parça" sözü metaforik mənada "dağınıq, nizamsız, qarışıq" mənasında işlənir. Bu mənada o, konkret şeylərin fiziki parçalanmasını deyil, daha çox əşyaların, fikirlərin və ya hadisələrin nizamsız, səliqəsiz bir halda olmasını ifadə edir. Məsələn, "fikirləri tikə-parça idi", "ev tikə-parça idi" kimi ifadələrdə olduğu kimi. Bu mənada "tikə-parça" sözünün sinonimləri "dağınıq", "qarışıq", "səliqəsiz", "nizamsız" kimi sözlər ola bilər. Bu məna daha çox abstrakt bir məna daşıyır.
"Tikə-parça eləmək" ifadəsi isə hər iki mənada da işlənə bilər. Birinci mənada "kiçik hissələrə ayırmaq, dağıtmaq, əzib-sındırmaq" mənasını, ikinci mənada isə "qeyri-səliqəli, nizamsız hala salmaq, dağıtmaq" mənasını verir. Məsələr: "Qəzəbdən qabları tikə-parça etdi" (birinci məna) və ya "Planlarını tikə-parça elədi" (ikinci məna).
Sözün etimologiyasına gəldikdə, "tikə" sözünün kökü türk dillərindəki "kəsmək" mənasını verən kökdən gəlir və "parça" sözü ilə birləşərək "kəsilmiş parçalar" mənasını ifadə edir. "Tikə-tikə" ifadəsi isə "tikə-parça" sözünün sinonimi kimi də işlənə bilər və daha çox təkrarlanan kiçik hissələri bildirir.
Verdiyiniz nümunədəki cümlə qeyri-tam olduğundan onun mənasını tam dəqiqləşdirmək mümkün deyil: "Küçələrdə ildırım kimi çaxıyan avtomobillər axır vaxtlarda başlayıblar uşaqları əzi...". Ancaq "əzi" sözündən sonra "tikə-parça eləmək" ifadəsinin gəldiyini düşünərək, cümlənin mənasını belə tamamlamaq olar: "Küçələrdə ildırım kimi çaxıyan avtomobillər axır vaxtlarda başlayıblar uşaqları tikə-parça eləməyə". Bu halda cümlə avtomobillərin uşaqlara qarşı təhlükəli sürətlə hərəkət etməsi və onlara zərər verməsi mənasını ifadə edər.