izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

“Tul” sözü Azərbaycan dilinin köhnəlmiş lüğət fondunda yer alan bir sözdür və əsasən uzun mənasında işlənir. Lüğətlərdə sadəcə "uzun" kimi tərcümə olunsa da, mənası kontekstdən asılı olaraq müxtəlif çalarlar ala bilər. "Uzun" sözünün sinonimi olsa da, "tul" daha çox zamana, həyata, ömür yoluna aid uzunluğu ifadə edir. Bu baxımdan, "uzun boylu", "uzun yol" kimi ifadələrdə "tul" sözü işlənmir.

Misal olaraq, verilən cümlədə ("Bu tul ömrümdə çox vilayətlər gəzib, cürbəcür adamlara rast gəlmişəm...") "tul" sözü, söhbət edən şəxsin uzun və hadisə dolu bir həyat yaşadığını vurğulayır. Yəni, sadəcə olaraq ömrünün uzun müddət davam etdiyini deyil, bu müddət ərzində çoxlu yerlər görmüş, müxtəlif insanlarla qarşılaşmış, zəngin təcrübə qazanmış olduğunu ifadə edir. "Uzun ömür" ifadəsi ilə müqayisədə "tul ömür" ifadəsi daha çox emosional yük daşıyır və həyatın zənginliyinə, təcrübəyə işarə edir.

Etimoloji baxımdan, "tul" sözünün mənşəyi hələ də tam aydın deyildir. Ancaq türkiyə dilləri qrupundakı bəzi sözlərlə etimoloji əlaqəsi ola bilər. Tədqiqatlar bu istiqamətdə davam etməkdədir. Sözün köhnəlmiş olması onun tamamilə unudulduğunu göstərmir, ədəbi üslubda və xalq ədəbiyyatında bəzən rast gəlinir.

Qısaca, "tul" sözü "uzun" sözünün daha ifadəli və kontekstə bağlı bir sinonimi kimi qəbul edilə bilər. Onun istifadəsi, əsərin üslubuna və istənilən emosional təsirinə uyğun olaraq seçilməlidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz