Uçunmaq (f.) – Bu fe'l, əsasən, qorxu, qəzəb, xəstəlik və ya digər səbəblərdən yaranan şiddətli titrəmə, əsmə və ya çırpınma hərəkətlərini ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "titrəmək, əsmək, çırpınmaq" kimi tərif edilməsi, sözün ifadə etdiyi həyəcan və daxili gərginliyin tam şəkildə əks etdirməməsinə səbəb olur. Uçunma, sadə titrəmədən fərqli olaraq, daha çox bədənin nəzarətsiz və qeyri-iradi hərəkətlərlə sərt şəkildə titrəməsi, əsməsi və ya çırpınması kimi başa düşülməlidir. Bu, həmçinin daxili narahatlığın, dərin qorxunun və ya şiddətli əsəbin açıq bir təzahürüdür.
Misal cümlələrdə də göründüyü kimi, "Bədənim uçunur" ifadəsi şiddətli bir daxili narahatlıq, yəqin ki, qorxu və ya şiddətli fiziki vəziyyətin təsvirini verir. "Bəy qəzəbindən qızdırmalı adamlar kimi uçundu" cümləsində isə qəzəbin bədəndə yaratdığı şiddətli fiziki reaksiya - nəzarətsiz titrəmə, əsmə və çırpınma - vurğulanır. Bu mənada "uçunmaq" "silkələnmək"dən və ya sadəcə "titrəmək"dən daha intensiv və dramatik bir vəziyyəti ifadə edir.
Etimalogiyasına gəldikdə, sözün mənşəyi dəqiq müəyyən edilməsə də, türk dillərindəki titrəmə, əsmə, silkələnmə mənasını verən köklərlə əlaqəli olması ehtimal olunur. Sözün ifadə etdiyi şiddətli hərəkətlər, daxili gərginliyin fiziki təzahürü olaraq, sözün əsas mənasını formalaşdıran əsas amildir.
Müxtəlif kontekstlərdə "uçunmaq" sözü fərqli nüanslar daşıya bilər. Məsələn, qorxu və ya qəzəbdən başqa, şiddətli xəstəlik, soyuqdan donma və ya həddindən artıq yorğunluq kimi hallarda da istifadə oluna bilər. Ancaq əsas mənası həmişə nəzarətsiz, şiddətli fiziki titrəmə və əsməni ifadə edir.