izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Uçurumlu sifəti, əsas etibarilə, relyefin xüsusiyyətini ifadə edən bir söz olub, ərazinin uçurum və yarğanlarla zəngin olduğunu bildirir. Lüğətlərdə verilən "uçurumları və yarğanları çox olan; sıldırımlı, yarğanlı" tərifi kifayət qədər dəqiq olsa da, onun kontekstdən asılı olaraq müxtəlif nüansları olduğunu da qeyd etmək lazımdır.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "uçurum" sözünün kökü türk dillərindəki "uçmaq" felindən törədiyini görərik. Uçurum, əslində, hündürlükdən aşağıya doğru qəflətən enən, sanki bir şeyin "uçduğu" yerdir. "Uçurumlu" isə bu cür ərazilərin çoxluğuna işarə edir. Yarğan termini isə daha çox suyun eroziyası nəticəsində yaranmış dərin və dar dərələri ifadə edir. Beləliklə, "uçurumlu" sözü həm hündürlükdən qəflətən enməni, həm də suyun eroziyası ilə əmələ gəlmiş relyef formalarını əhatə edir.

Cümlədəki istifadəsi ("Bu yer qalın, sıx meşəlik, çılpaq qayalıq, uçurumlu dərələrlə qucaqlanmışdı") sözün mənasını daha aydın şəkildə göstərir. Burada "uçurumlu" sırf relyefin təsvirində deyil, həm də ərazinin təhlükəli, keçilməz, sərt bir xarakter daşıdığını ifadə edir. Meşəlik, qayalıq və uçurumlu dərələr birlikdə təbiətin vəhşiliyini, ərazinin çətin keçilməsini vurğulayır.

Başqa cümlələrdə istifadəsinə nümunələr:

  • Uçurumlu sahil boyu gəzmək çox təhlükəlidir.
  • Qədim qalanın uçurumlu yamacda yerləşməsi düşmənlərdən qorunmaq üçün əlverişli idi.
  • Avtomobil uçurumlu yoldan çətinliklə keçdi.

Göründüyü kimi, "uçurumlu" sözü sadəcə topoqrafik bir təsvir deyil, həm də ərazinin təhlükəlilik dərəcəsini, keçilməzliyini və ya hətta möhtəşəmliyini ifadə edə bilər. Kontekst sözün mənasının daha dəqiq anlaşılmasına kömək edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz