Ululuq (ərəb. علوّ - əl-ʿulū) sözü Azərbaycan dilində böyüklük, əzəmətlilik və yüksəklik mənalarını ifadə edir. Lüğətlərdəki qısa izah, sözün zəngin məna çalarlarını tam əks etdirmir. Ululuq sadəcə fiziki yüksəklikdən daha çox, mənəvi, ictimai və ya hətta metafiziki bir yüksəkliyi, üstünlüyü ifadə edir. Bu yüksəklik, nüfuz, qüdrət, əzəmət, şərəf və ləyaqətlə sıx bağlıdır.
Ululuq, bir şəxsin və ya hadisənin digərlərindən üstünlüyünü, fərqliliyini vurğulayır. Bu üstünlük, qüvvət, sərvət, bilik, məqam, və ya mənəvi kamillik kimi müxtəlif amillərdən qaynaqlana bilər. Məsələn, bir hökmdarın ululuğu onun hakimiyyəti və nüfuzundan, bir alimin ululuğu isə onun biliyindən və hikmətindən qaynaqlanır. Həmçinin, təbiət hadisələrinin ululuğundan, məsələn, dağların, dənizlərin ululuğundan danışmaq mümkündür. Bu halda ululuq, qüvvəti, böyüklüyü, əzəmətli görünüşü ifadə edir.
Xətai misalında ("Ululuq istərkən qulluq eylə; Ayaq birbir basarlar nərdibanə") ululuğa çatmaq yolunun təvazökarlıq və səbr tələb etdiyi vurğulanır. Yüksəliş, pillə-pillə, səylə qazanılan bir proses olaraq təqdim edilir. Bu misalda ululuq, məqsəd, arzu olaraq qarşıya qoyulur və onun əldə edilməsi üçün müəyyən bir yol təklif edilir.
Ululuq sözü müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalar daşıya bilər. Məsələn, "Allahın ululuğu", "vətənin ululuğu", "elmin ululuğu" kimi ifadələr müvafiq olaraq ilahi qüdrət, vətən sevgisi və elmin əhəmiyyətini vurğulayır. Beləliklə, ululuq, həm konkret, həm də mücərrəd anlayışlara tətbiq oluna bilən çoxmənalı bir sözdür.
Qısacası, ululuq, sadəcə "böyüklük" deyil, həm də əzəmət, şərəf, yüksəklik, qüdrət, üstünlük və mənəvi kamilliyi əhatə edən daha geniş və zəngin bir məfhumdur. Sözün işlənmə kontekstindən asılı olaraq mənası dəqiqləşir.