izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Unudulmuş: (f. sif.) Bu sıfat, əsasən bir şeyin yaddaşdan silinməsini, yəni yaddan çıxmasını ifadə edir. Lakin sadəcə "yaddan çıxmış" mənasından daha geniş bir məna kəsb edir. "Unudulmuş" sözü həm fəal, həm də passiv mənalar daşıya bilər. Passiv mənada, bir şeyin kəs tərəfindən qəsdən və ya qəsdsiz olaraq yaddan çıxarılması nəzərdə tutulur. Fəal mənada isə, bir şeyin öz-özünə, zamanın təsiri ilə yaddaşdan silinməsi ifadə olunur. Bu fərq, kontekstdən asılı olaraq müəyyən edilir.

Məsələn, "unudulmuş hadisələr" ifadəsi, tarixdə baş vermiş, lakin zaman keçdikcə əhəmiyyətini itirmiş və ya sadəcə yaddaşlardan silinmiş hadisələri bildirir. Bu hadisələr, bilərəkdən unudulmaya da bilər. "Unudulmuş bir dost" ifadəsi isə, dostluğun sonlanmasına və əlaqənin kəsilməsinə işarə edə bilər. Bu zaman "unudulmuş" sözü, həm passiv (dost yaddan çıxıb), həm də fəal (əlaqənin kəsilməsi nəticəsində unudulub) mənada istifadə oluna bilər.

Etimalogiyasına gəldikdə, "unudulmuş" sözü "unutmaq" fellindən törəmişdir. "Unutmaq" feli isə, kökü türk dillərində olan bir sözdür. Mənası da zaman keçdikcə yaddaşdan silinmə, yaddaşdan çıxma deməkdir. "Unudulmuş" sözü, müxtəlif ədəbi nümunələrdə, xüsusilə də tarixi hadisələri, əfsanələri və ya köhnəlmiş adət-ənənələri ifadə etmək üçün istifadə olunur. Misal üçün, verilən cümlədəki "[Züleyxa] unudulmuş günləri xatırlayır, hər bir nöqtəsini təhlil edir və qibtə ilə düş..." ifadəsində, "unudulmuş günlər" keçmişdə baş vermiş, ancaq indi xatırlanan hadisələri təsvir edir. Burada "unudulmuş" sözü, passiv mənada istifadə olunur, yəni Züleyxanın yaddaşından çıxmış, amma sonradan xatırladığı günlər nəzərdə tutulur.

Qısacası, "unudulmuş" sözü, sadə bir "yaddan çıxmış" mənasından daha çox məna çalarını özündə ehtiva edir və kontekstdən asılı olaraq müxtəlif interpretasiyalara malik ola bilər. Həm passiv, həm də fəal mənada işlənə bilər və ədəbi əsərlərdə dərin mənalar ifadə etmək üçün istifadə olunur.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz