Usanmaz sifəti, əsasən "yorulmaq bilməyən", "yorulmayan", "tükənməz enerjiyə malik olan" mənasını verir. Lüğətlərdə sadəcə "yorulmaz" kimi tərcümə olunsa da, semantik çalarları daha genişdir. "Usanmaq" fellə əlaqədar olaraq, fiziki yorulmanın özlüyündən daha çox, bir işə, fəaliyyətə qarşı marağın, həvəsin azalması, bezmə, ikrah hissinin olmaması mənasını da əhatə edir. Beləliklə, "usanmaz" sadəcə fiziki olaraq yorğunluq yaşamayanı deyil, həm də hər hansı bir işi həvəslə, davamlı olaraq yerinə yetirəni də ifadə edə bilər.
Mənşəcə "usan-" kökü ilə əlaqədardır. "Usanmaq" felindən törəmişdir. "Usanmaq" fəlsəfi baxımdan "bezmək", "dəli olmaq", "ikrah etmək", "maraq itirmək" kimi mənaları əhatə edir. Bu səbəbdən, "usanmaz" sifəti yalnız fiziki qüvvət deyil, həm də ruhi-psixoloji davamlılığı da ifadə edir. Məsələn, "usanmaz əmək" deyəndə sadəcə çox işləmək deyil, həm də işə qarşı davamlı həvəs və məsuliyyətlə yanaşma nəzərdə tutulur.
Cümlə içində istifadəsinə misallar:
- O, usanmaz bir işçi idi, günlərlə fasiləsiz işləyirdi.
- Usanmaz enerjisi ilə hamını heyran edirdi.
- Onun usanmaz səyləri nəticəsiz qalmadı.
- Usanmaz axtarışlarından sonra həqiqəti tapdı.
- Təbiətin usanmaz gözəlliyi ilə valeh olmuşdu.
Göründüyü kimi, "usanmaz" sözü müxtəlif kontekstlərdə, müxtəlif mənalarda işlənə bilər. Ancaq ümumi mənada hər zaman davamlılıq, tükənməzlik, həvəs və inadkarlığı bildirir.