Uzaqlaşdırma sözü "uzaqlaşdırmaq" fellərinin isim formasından törəmişdir. Lüğətlərdə sadəcə "uzaqlaşdırmaq" fellərinin isim halına gəlmiş forması kimi izah edilməsi, sözün zəngin leksik imkanlarını tam əks etdirmir. Daha dəqiq və geniş bir izah aşağıdakı kimi verilə bilər:
Uzaqlaşdırma, bir şeyin və ya birinin başqa bir şeydən və ya birindən məsafənin artırılması, aralandırılması, yaxud uzaqlaşdırılmasına yönələn hərəkət, əməliyyat və ya prosesdir. Bu proses müxtəlif üsullarla həyata keçirilə bilər və müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalar kəsb edə bilər.
Məsələn:
- Fiziki uzaqlaşdırma: Bir obyektin başqa bir obyektdən fiziki olaraq uzaqlaşdırılması. "Laboratoriya təcrübəsində elektromaqnit vasitəsi ilə metal tozlarının uzaqlaşdırılması müşahidə edildi."
- Məcazi uzaqlaşdırma: Bir şeydən və ya birindən mənəvi, emosional və ya sosial cəhətdən uzaqlaşma. "Ailəvi problemlərdən sonra o, həyatından bütün yaxınlarını uzaqlaşdırmağa başladı."
- Siyasi uzaqlaşdırma: Siyasi rəqiblərin, düşüncə tərzinin və ya qrupların bir-birindən uzaqlaşdırılması, aralandırılması. "Sosial qruplar arasında fərqliliyin artması onların siyasi uzaqlaşdırılmasına gətirib çıxardı."
- Texniki uzaqlaşdırma: Bir cihaz və ya sistemin funksiyasının müəyyən komponentlərindən uzaqlaşdırılması. "Proqramın yeni versiyasında bəzi köhnəlmiş funksiyaların uzaqlaşdırılması nəzərdə tutulur."
Sözün etimologiyasına nəzər saldıqda, kökünün "uzaq" sözündən gəldiyi aydın olur. "Uzaq" sözü türk dillərinin ortaq leksikasına aiddir və məsafə, uzaqlıq mənasını ifadə edir. "-laşdırma" isə isim törətmə əlavəsidir və hərəkət, proses mənasını bildirir.
Beləliklə, "uzaqlaşdırma" sözünün tək bir mənası yoxdur və kontekstdən asılı olaraq müxtəlif mənalarda işlənə bilər. Bu izah sözün lüğətlərdəki qısa və quru izahından daha geniş və dəqiq bir anlayış təqdim edir.