Üşümək felinin Azərbaycan dilindəki mənası, sadəcə "soyuqdan titrəmək" kimi təqdim edilməkdən daha geniş və dəqiq bir şəkildə izah edilməlidir. Lüğətlərdəki qısa ifadələr, sözün bütün nüanslarını əhatə etmir.
Üşümək, əsas etibarilə, bədənin soyuğa məruz qalması nəticəsində yaranan fiziki və emosional bir vəziyyəti ifadə edir. Bu, sadəcə titrəməklə məhdudlaşmır. Üşümək, bədəndə soyuğun təsirini dərin şəkildə hiss etməyi, daxili bir narahatlıq və diskomfort hissi yaşamağı da əhatə edir. Soyuğun dərəcəsindən asılı olaraq, üşümənin şiddəti də dəyişir; hafif bir titrəmədən, bədənin sərtliyini və əzalarının hərəkətsizliyini əhatə edən şiddətli bir vəziyyətə qədər.
Üşümənin səbəbləri müxtəlifdir: aşağı temperatur, nazik geyim, qan dövranının pozulması, xəstəliklər (qrip, soyuqdəymə və s.). Həmçinin, emosional faktorlar da üşümə hissinə səbəb ola bilər; məsələn, qorxu, narahatlıq və ya şiddətli stress vəziyyətində insan özünü üşüyür kimi hiss edə bilər. Bu halda, fiziki soyuqla əlaqədar olmayan, psixoloji bir üşümədən danışmaq olar.
Üşüməyin ifadəsində də müxtəliflik müşahidə edilir. "Üşüyürəm" deyərkən sadəcə soyuq hissini bildirmək olar, "çox üşüyürəm" desək, şiddətli bir soyuqluqdan danışırıq. "Sümüklərim üşüdü" deyimi daha da güclü və dərin bir soyuqluğu ifadə edir, bədənin dərin qatlarına qədər soyuğun təsir etdiyini göstərir. "Üşütmək" felinin məcazi mənaları da vardır; məsələn, "ona ürəyini üşütmək" ifadəsi, kimsənin ürəyini incitmək, kədərləndirmək mənasını verir. Bu isə sözün yalnız fiziki deyil, emosional tərəfini də nümayiş etdirir.
Ümumiləşdirərək deyə bilərik ki, "üşümək" felinin mənası, sadə bir fiziki hiss olmaqdan daha genişdir və kontekstdən asılı olaraq fərqli nüanslar daşıya bilir.