Üzüağlıq (is. Üzüağ olma, alnıaçıqlıq, namusluluq; vüqar) sözü, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında əhəmiyyətli bir yer tutur və mənası sadəcə "üzüağ olma" ilə məhdudlaşmır. Daha geniş və dəqiq izahını verək:
Mənşəcə: Sözün əsası "üz" və "ağ" sözlərindən əmələ gəlmişdir. "Üz" insanın siması, zahiri görünüşü deməkdir. "Ağ" isə, bir çox mənaları olan bir söz olub, burada "pak", "təmiz", "günahsız", "ləkəsiz" mənalarında işlənir. Beləliklə, üzüağlıq, insanın simasının, davranışlarının, həyat tərzinin pak, təmiz, ləkəsiz, namuslu olmasını ifadə edir.
Mənası: Üzüağlıq, sadəcə alnıaçıqlıq və namusluluqdan daha geniş bir məfhumdur. O, insanın özünə, ailəsinə, cəmiyyətə qarşı olan mənəvi və əxlaqi vəzifələrini layiqincə yerinə yetirməsi, hərəkətlərinin vicdanla uyğun olması, şərəf və ləyaqətini qoruması deməkdir. Vüqar, qürur, şərəf, izzət hissləri ilə sıx bağlıdır. Üzüağlıq, həm daxili keyfiyyət, həm də xarici təzahürləri əhatə edir; yəni insanın əxlaqi prinsiplərinə sadiq qalması, həm də bu prinsiplərə uyğun həyat sürməsi və davranması.
Cümlələrdə işlənməsi:
– O, həmişə üzüağlıqla yaşamış, heç vaxt vicdanını satmamışdır.
– Üzüağlıq onun üçün hər şeydən üstündür.
– Ailəmizin üzüağlığını qorumaq mənim üçün şərəfdir.
– Hərəkətlərinə görə, özünü üzüağ hiss etmirdi.
– Üzüağlıq onu həyatın bütün çətinliklərini dəf etməyə kömək etdi.
Göründüyü kimi, "üzüağlıq" sözü, sadə bir leksik vahiddən daha çox, Azərbaycan mədəniyyətinin dəyərlər sisteminin əsasını təşkil edən mənəvi bir anlayışı ifadə edir.