izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Üzügülərlik, Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında yer alan bir söz olub, əsasən "gülərüzlülük" mənasını ifadə edir. Ancaq "gülərüzlülük"dən daha geniş bir məna spektrini əhatə edir. Sadəcə üzün gülməsi ilə deyil, həm də daxili hisslərin, emosional vəziyyətin üz ifadəsində açıq-aşkar əks olunması ilə xarakterizə olunur. Belə ki, üzügülərlik, insanın xarici görünüşündəki xoşagəlməzliyi, ciddiyyəti, qəzəbi, kədəri və s. mənfi duyğuları deyil, sevinc, şadlıq, mehribanlıq, xoşməramlıq kimi müsbət hisslərin əks olunmasını ifadə edir. Bu, sadəcə bir təbəssüm deyil, daxili səmimiyyətin və xoş əhval-ruhiyyənin açıq-aşkar ifadəsidir.

Etimoloji baxımdan, sözün "üz" və "gülər" komponentlərindən təşkil olunduğu aydın görünür. "Üz" sözü insanın başının ön hissəsini, simasını ifadə edir. "Gülər" isə "gülmək" felinin "-ər" şəkilçisi ilə əmələ gəlmiş sifətdir və "gülən" mənasını verir. Beləliklə, "üzügülərlik" sözü "gülən üz" mənasını ifadə edən bir birləşmədən törəyib və bu birləşmənin isim halına gəlməsi ilə "üzügülərlik" sözü meydana gəlib. Bu sözün meydana gəlməsində "gülərüzlülük" kimi sözlə müqayisədə daha çox hisslərin üz ifadəsindəki təzahürünə vurğu edilir.

Cümlədə işlənmə nümunələri:

Onun üzügülərliyi hər kəsi cəlb edirdi. (Burada üzügülərlik, insanın xarici görünüşünün cazibədarlığını, xoş əhval-ruhiyyəsini bildirir.)

Uşağın üzügülərliyi anasının ürəyini sevincdən qoparırdı. (Burada üzügülərlik, uşağın saf, təbii sevincini, xoşbəxtliyini ifadə edir.)

Həmin günü onun üzügülərliyi hər şeyə görə təşəkkür edirdi. (Burada üzügülərlik, minnətdarlıq hissinin üz ifadəsindəki təzahürünü göstərir.)

Göründüyü kimi, "üzügülərlik" sözü sadəcə "gülərüzlülük" mənasından daha geniş bir məna daşıyır və insanın daxili hisslərinin üz ifadəsindəki açıq-aşkar təzahürünü, səmimiyyət və xoş əhval-ruhiyyəni əks etdirir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz