Üzünük sözü Azərbaycan dilində "üzü qaşınmış, solğun, zəif, xəstə görünüşlü" mənasında işlənir. Lüğətlərdə əsasən "üzü solğun, zəif" kimi tərif olunsa da, daha geniş məna spektrinə malikdir. Bu söz, heyvanlar üçün, xüsusilə mal-qara üçün istifadə olunarkən, qidalanma çatışmazlığından əmələ gələn zəifliyi, xəstəliyi ifadə edir. Yəni, üzünük heyvan, əsasən də qidalanma pozuntusundan irəli gələn fiziki zəiflik, enerji itkisi və xəstəlik əlamətləri ilə xarakterizə olunur. Bu xəstəlik əlamətləri üzdəki solğunluq, göz qaralarının çökməsi, tük və ya yun örtüyünün solğunluğu, ümumi letargiya və fəaliyyətin azalması kimi özünü göstərir. Üzünük vəziyyətdə olan heyvan, tez bir zamanda qida çatışmazlığından təsirlənərək həlak ola bilər.
Sözün etimologiyası ilə bağlı dəqiq məlumat yoxdur. Lakin, "üz" və "ünük" morfemlərinin birləşməsindən yaranmış ola bilər. "Üz" sözü bildiyimiz kimi "sim", "görünüş" mənasındadır. "ünük" isə qeyri-müəyyən bir kökdən törəyən və "zəiflik, solğunluq" kimi mənaları ehtiva edən bir element ola bilər. Beləliklə, "üzünük" sözü ümumiyyətlə "üzündə zəiflik əlamətləri olan" mənasını ifadə edər.
Cümlədə istifadəsinə nümunələr:
Ümumiyyətlə, "üzünük" sözü yalnız heyvanlar üçün deyil, bəzən insanlar üçün də, xüsusilə xəstəlik və ya aclıqdan zəif düşmüş insanlar üçün də metaforik olaraq işlənə bilər, amma bu, daha az yayılmışdır. Lüğətlərdə bu mənası açıq şəkildə göstərilməsə də, kontekstdən asılı olaraq belə bir istifadə də mümkündür.