Vərəmlənmə sözü, "vərəmlənmək" felindən törəmiş bir isimdir. Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində əsasən vərəm xəstəliyinə tutulma, vərəm xəstəliyinə yoluxma kimi sadə bir məna ilə izah olunur. Lakin bu izah kifayət qədər geniş və dəqiq deyildir. Daha ətraflı şəkildə izah etmək üçün sözün kontekstinə və işlənmə formasına diqqət yetirmək lazımdır.
Əslində "vərəmlənmə" yalnız xəstəliyin özünün yaranma prosesi deyil, həm də bu prosesin nəticələrinə, xəstəliyin orqanizmə təsirinə işarə edə bilər. Məsələn, "ağciyərlərin vərəmlənməsi" deyərkən yalnız xəstəliyin özündən deyil, ağciyərlərin vərəmin təsiri ilə zədələnməsindən, toxumaların dağılmasından, funksiyaların pozulmasından da bəhs olunur. Beləliklə, "vərəmlənmə" həm proses, həm də nəticəni əks etdirir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "vərəm" sözünün farsca köklərə malik olduğu görünür. Fars dilindəki müvafiq söz, vərəmin əlamətlərini, xüsusilə də ağciyərlərdəki dağılmaları, ərimələri daha aydın ifadə edir. Beləliklə, "vərəmlənmə" sözü yalnız xəstəliyə tutulma deyil, xəstəliyin destruktiv təsirini də əks etdirən daha geniş bir mənaya malikdir.
Cümlə içərisində işlənmə nümunələri:
- Onun uzun illər əvvəl başlayan vərəmlənməsi nəhayət ağırlaşdı.
- Ağciyərlərin vərəmlənməsi onun sağlamlığını ciddi şəkildə pozmuşdu.
- Tibbin inkişafı vərəmlənmə hallarını əhəmiyyətli dərəcədə azaltmışdır.
- Vərəmlənmənin əsas səbəblərindən biri də qeyri-sağlam həyat tərzi hesab olunur.
Yekun olaraq, "vərəmlənmə" sözünün mənası sadəcə "vərəm xəstəliyinə yoluxmaq"dan daha genişdir. O, həm xəstəliyin prosesini, həm də onun orqanizmə mənfi təsirini, toxumalarda yaranan dağıntıları əhatə edir. Sözün farsca kökləri də bu geniş mənanın daha aydın anlaşılmasına kömək edir.