Vüqar (ər. وقار - vaqar) sözü Azərbaycan dilində bir neçə əlaqəli, lakin bir-birindən incə fərqlərlə seçilən mənalarda işlənir. Əsas mənası "öz heysiyyətini, mənliyini yüksək tutma, mühafizə etmə" olub, şəxsin daxili qürurunu, özünə hörmətini və layiqincə davranışını ifadə edir. Bu mənada vüqar, sadəcə təmkin və ağırlıqdan daha çox, daxili bir güc və əzəmət hissi ilə əlaqələndirilir. Şəxs özünü və mövqeyini layiqincə təqdim edir, hərəkətləri və sözləri düşünülmüş və ciddi olur.
Lüğətdə göstərilən "təmkin, ağırlıq, ciddiyyət, başıucalıq" mənaları isə vüqarı daha ətraflı izah edən əlavə xüsusiyyətlərdir. Təmkin, hərəkətlərdə və sözlərdə ölçülü olmağı, ehtiyatlılığı bildirir. Ağırlıq, hərəkətlərin təsirli və hörmətə layiq olmasını, şəxsin özünə inamı və mövqeyinin ciddiyyətini göstərir. Ciddiyyət, dərin düşüncəlilik, məsuliyyətlilik və həyəcanlılıqdan uzaq olma deməkdir. Nəhayət, başıucalıq, başqalarına qarşı hörmətli və əzəmətli davranışı əks etdirir. Bu xüsusiyyətlərin hamısı birlikdə vüqarı daha dolğun şəkildə ortaya qoyur.
Vüqar sözü müxtəlif cümlələrdə fərqli kontekstlərdə işlənə bilər:
- O, hər hərəkətində, hər sözündə öz vüqarı ilə seçilirdi. (Burada vüqar şəxsin davranışlarının əsas xüsusiyyətini bildirir.)
- Vüqarına xələl gətirən hərəkət etməməyə çalışırdı. (Burada vüqar müəyyən bir qaydaya, özünəməxsusluğa riayət etmək mənasında işlənir.)
- Şairin şeirlərindən vüqar və əzəmət tökülürdü. (Burada vüqar əsərin üslub və tərzinə aid edilir.)
- O, öz vüqarı ilə qarşıdakıları heyrətləndirdi. (Burada vüqar təsir gücü, qüvvə mənasında işlənir.)
Beləliklə, vüqar sadəcə bir söz deyil, bir çox əlaqəli mənaları özündə birləşdirən və müxtəlif kontekstlərdə fərqli çalarlarla işlənən zəngin bir leksik vahiddir.