Abstraktlaşdırmaq əsasən düşüncə prosesi ilə bağlı olan bir əməliyyatdır. Bu, konkret detalları kənara qoyaraq, ümumi prinsiplərə, xüsusiyyətlərə və əlaqələrə fokuslanmağı nəzərdə tutur. Yəni, hər hansı bir fenomenin, hadisənin və ya obyektin əsas xüsusiyyətlərini seçib, qalan xüsusiyyətləri müvəqqəti olaraq kənara qoyaraq, onun sadələşdirilmiş, ümumiləşdirilmiş bir təsvirini yaratmaqdır.
Abstraktlaşdırma prosesi konkret bir obyektdən ümumi bir konsepsiyaya keçmək deməkdir. Məsələn, fərqli formalarda olan bir çox ağacdan "ağac" anlayışını yaratmaq abstraktlaşdırmaya misaldır. Bu zaman hər bir ağacın fərqli boyu, budaqlarının sayı və formaları, yarpaqlarının növü kimi xüsusiyyətləri nəzərə alınmadan, yalnız ümumi xüsusiyyətləri - gövdəsi, budaqları, yarpaqları olan bir bitki olması vurğulanır.
Riyaziyyat, fizika və kompüter elmləri kimi sahələrdə abstraktlaşdırma olduqca vacibdir. Riyaziyyatda, məsələn, nöqtə, xətt və müstəvi kimi anlayışlar abstraktlaşdırmanın nəticəsidir. Bu anlayışlar real dünyada tam olaraq mövcud deyil, ancaq riyazi modellərin qurulması və problemlərin həlli üçün vacibdir. Proqramlaşdırmada abstraktlaşdırma, kompleks sistemləri daha idarə olunan hissələrə bölərək, proqramın daha effektiv və başa düşülən şəkildə yazılmasını təmin edir.
Abstraktlaşdırmanın həm elmi, həm də gündəlik həyatda əhəmiyyəti böyükdür. Biz gündəlik həyatımızda daim abstraktlaşdırma edərək, ətrafımızdakı mürəkkəb informasiyanı sadələşdirib başa düşürük. Bu, bizi informasiya bolluğundan qoruyaraq, daha effektiv düşünməyimizə imkan verir. Abstrakt düşünmə qabiliyyəti, problemləri həll etmək və qərar vermək üçün zəruri bir bacarıqdır.
Nəticə etibarilə, abstraktlaşdırmaq, düşüncənin güclü bir alətidir ki, bizə kompleks reallığı başa düşmək, sadələşdirmək və ona uyğun olaraq davranmaq imkanı verir. Bu, həm elmi kəşflərə, həm də gündəlik həyatımızın müxtəlif sahələrinə təsir edən vacib bir əqli prosesdir.