Adab (ər. ədəb sözünün cəmidir) – Köhnə Azərbaycan dilində geniş mənada əxlaq, davranış, ünsiyyət qaydaları və mənəvi prinsiplər sistemini ifadə edir. Sadəcə "ədəb qaydaları" deyilməklə kifayətlənməmək lazımdır, çünki "adab" daha çox ümumi və hərtərəfli bir anlayışı əhatə edir. Bu, yalnız cəmiyyətdə necə davranmaqla bağlı deyil, həm də daxili mənəviyyat, özünə nəzarət və başqalarına hörmət kimi daha dərin mənaları özündə birləşdirir.
Adab anlayışı, sadəcə olaraq sosial davranış qaydaları ilə məhdudlaşmır. O, şəxsiyyətin formalaşmasında, mənəvi tərbiyəsində və insanlarla harmonik münasibətlərin qurulmasında əsas rol oynayır. Adablı insan öz hərəkətlərinə, sözlərinə, hətta düşüncələrinə nəzarət edərək ətrafındakılara hörmət və ehtiram göstərir. Bu, özünü nəzarətdə saxlamağı, həddini bilməyi, ədalətli və vicdanlı olmağı əhatə edən geniş bir konsepsiyadır.
Klassik Azərbaycan ədəbiyyatında adab anlayışı çox önəmli yer tutur. Şeirlərdə, nəsr əsərlərində adablılığın, əxlaqlılığın tərənnümü, adabsızlığın isə pislənməsi tez-tez rast gəlinən mövzudur. Misal üçün, "Bilmək adabdır sənə vacib; Rəsmü adabə olgilən talib" beyti biliyin əldə edilməsinin və adab-ərkanın öyrənilməsinin vacibliyini vurğulayır. Bu, adabın sadəcə sosial bir konvensiya deyil, həm də özünü inkişaf etdirmənin, kamilliyə çatmanın vacib şərti olduğunu göstərir.
Müasir dövrdə də adab anlayışı öz aktuallığını qoruyub saxlayır. Çox sürətli informasiya axını və qloballaşma prosesləri mənəvi dəyərlərə olan tələbatı daha da artırır. Adablı insan hər zaman hörmətə layiqdir və cəmiyyətdə müsbət rol oynayır. Ona görə də adab anlayışının öyrənilməsi və həyata tətbiq edilməsi hər bir insan üçün vacibdir.