izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Adlıq Hal: Azərbaycan dilinin qrammatikasında adı olan sözlərin ən əsas və özəl halıdır. "Kim?" və "Nə?" suallarına cavab verən bu hal, cümlədə mübtəda vəzifəsində işlənir. Başqa sözlə, cümlənin əsasını, kimin və ya nəyin haqqında danışıldığını göstərir.

Adlıq hal, felin mübtədası ilə birbaşa əlaqədədir və cümlənin mənasını aydınlaşdırmaqda əsas rol oynayır. Məsələn, "Kitab maraqlıdır" cümləsində "kitab" sözü adlıq halda işlənir və cümlənin əsasını, yəni nəyin maraqlı olduğunu göstərir. Bu halda olan söz cümlədə heç bir əlavə qrammatik əlamətə malik olmur, öz əsas formasında işlədilir.

Adlıq halın əhəmiyyəti, onun cümlənin quruluşundakı mərkəzi mövqeyindən irəli gəlir. Digər hallar, məsələn, təsirli, yiyəlik və s. hallar, adlıq hal ilə əlaqəli olaraq cümlədə öz yerlərini tapırlar. Adlıq hal olmadan cümlənin tam mənasını anlamaq mümkün deyil.

Maraqlı bir məqam da budur ki, bəzi hallarda adlıq halda olan söz görünməsə də, cümlənin mənasından aydın şəkildə çıxarıla bilər. Məsələn, "Oxuyur" cümləsi qeyri-müəyyən olaraq görünə bilsə də, kontekstdən asılı olaraq kimin oxuduğunu anlamaq olur. Bu, adlıq halın məhz mənasını gizli olaraq daşıdığını göstərir.

Nəticə olaraq, adlıq hal Azərbaycan dilinin qrammatikasında çox əhəmiyyətli bir kateqoriyadır. Cümlənin əsasını təşkil edən və cümlənin mənasını müəyyən edən bu hal, dilin düzgün və aydın istifadəsinin təməl daşlarından biridir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz