Mübtəda (ər. مبتدا - mubtada’) qrammatikada cümlənin əsas üzvlərindən biri olub, cümlənin kim və ya nə haqqında danışıldığını göstərir. Başqa sözlə, mübtəda cümlənin mövzusunu, əsasını təşkil edir. Cümlədəki hərəkətin, vəziyyətin, halın kim tərəfindən və ya nəyə aid olduğunu bildirir. "Kim?" və "Nə?" suallarına cavab verir.
Ərəb mənşəli olan "mübtəda" sözünün leksik mənası "başlanğıc", "əvvəl" deməkdir. Bu terminin qrammatikaya daxil olması da onun cümlənin başlanğıcını, əsasını təşkil etməsindən qaynaqlanır. Mübtəda cümlənin ən vacib üzvüdür və hər bir cümlədə mütləq olmasa da, əksər hallarda mövcuddur. Mübtədanın cümlədəki yeri ümumiyyətlə cümlənin əvvəlində olur, lakin bəzi hallarda cümlənin digər yerlərində də yerləşə bilər.
Mübtədanın ifadə olunduğu üsullar müxtəlifdir: isim, əvəzlik, sifət, iştirak, sonsöz kimi söz sinifləri mübtəda ola bilər. Hətta bəzi hallarda cümlənin digər üzvlərinin birləşməsi də mübtəda funksiyasını yerinə yetirə bilər. Məsələn:
- Kitab maraqlıdır. (Mübtəda: Kitab – isim)
- O oxuyur. (Mübtəda: O – əvəzlik)
- Gənc oğlan qaçdı. (Mübtəda: Gənc oğlan – isim birləşməsi)
- Oxuyanın kitabı maraqlıdır. (Mübtəda: Oxuyanın – iştirak)
Göründüyü kimi, mübtəda cümlənin əsasını təşkil edərək, həmin cümlənin məzmununu müəyyənləşdirir. Onun düzgün müəyyən edilməsi cümlənin qrammatik təhlilində çox əhəmiyyətlidir. Mübtədanın doğru təyini cümlənin mənasının tam və dəqiq anlaşılmasına kömək edir.