izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ağı (Ağı₂): Köhnə Azərbaycan məişətində, xüsusilə kənd yerlərində, arvadların ərlərinin və ya yaxın qohumlarının ölümündən sonra yas mərasimlərində avazla söylədikləri, kədər və yanıq ifadə edən ağıdı ifadə edir. Bu ağılar yalnız səs tonu və ifadə ilə deyil, həm də məzmun etibarilə dərin hüzün və itkinin ifadəsidir. Ağı, sadəcə bir yas ifadəsi deyil, həm də mərhumun həyatına, xarakterinə, onunla olan xatirələrə, qohum-əqrəbanın yaşadığı dərin kədərə dair təsvirlər, duygular, arzular və həsrətlərlə doludur.

Ağıların ifadə tərzi, səs-küyün intonasiyası, mərasimin xüsusiyyətləri regiondan regiona müxtəliflik göstərə bilsə də, ümumi mahiyyəti dərin kədər, həsrət və itkinin ifadəsidir. Ağılar adətən, qadınlar tərəfindən, xüsusilə də mərhumla daha yaxın qohumluq əlaqəsi olanlar tərəfindən ifa olunur. Onların səsi, ağıların ifadə etdiyi dərin kədərdən dolayı, bir çox zaman titrəyir və qırıq-qırıq eşidilir.

Müasir dövrdə, köhnə adətlərin bir çoxunun unudulmasına baxmayaraq, ağıların bəzi elementləri hələ də bəzi kənd yerlərində qorunub saxlanılır. Ağıların öyrənilməsi, Azərbaycan mədəniyyətinin, ənənələrinin və folklorunun zənginliyini anlamaq baxımından böyük əhəmiyyətə malikdir. Çünki ağılar, yalnız yas mərasimi ilə məhdudlaşmayan, həm də toplumun sosial-mədəni həyatının, və xüsusən də qadınların sosial mövqeyinin əksini özündə əks etdirən dəyərli bir mənbədir.

İçəridən gələn "ağı səsi" misalında olduğu kimi, bu sözün dinləyiciyə yaratdığı emosional təsir, əslində həm də ağıların daha geniş kontekstini, mərasimin atmosferini, o hüznlü anları canlandırır. Ağı, sözün sadə mənasından daha çox, bir tarixi-mədəni irs olaraq qalır və hər bir dinləyiciyə öz dərinliyini yaşadır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz