Ağıl (ər. عقل 'əql'dən) insanı heyvandan fərqləndirən ən mühüm xüsusiyyətlərdən biridir. Sadəcə düşünmək və dərketmək qabiliyyəti deyil, daha çox dərin, çoxşaxəli bir anlayışı əhatə edir. Bu, məntiqi düşüncə, təhlil etmə, mühakimə yürütmə, problem həll etmə və qərar qəbuletmə qabiliyyətlərinin kompleks bir birliyidir. Ağıl, həmçinin əxlaqi dəyərləri anlamaq, fərqləndirmək və tətbiq etmək bacarığını, öz hərəkətlərimizin nəticələrini proqnozlaşdırmağı, həm də keçmiş təcrübələrdən dərs çıxarmağı ehtiva edir.
Ağıl sadəcə intellektlə eyniləşdirilməməlidir. İntellekt ağılın bir tərkib hissəsidir, lakin ağıl daha geniş bir anlayışdır. Yüksək intellektə malik bir insanın mütləq ağıllı olması demək deyil. Ağıl həmçinin duyğu və hisslərlə balanslaşdırılmış bir şəkildə fəaliyyət göstərməyi, həyatın müxtəlif aspektlərini obyektiv qiymətləndirməyi və şəxsi məsuliyyət hissini tələb edir. Ağılın təzahürü insanın həyat fəaliyyətinin bütün sahələrində, qərar qəbulundan münasibətlərin qurulmasına qədər özünü göstərir.
Mətndə göstərilən “Bu növcavan gülüzlü, xoşsifətli olub, ağıl və kamalı üzündən məlum edirdi” misalında ağılın zahiri təzahürü ilə bağlı bir məqam vurğulanır. Gözəllik və xoş əhval-ruhiyyə ilə yanaşı ağıl və kamalın (mənəvi gözəllik, yetkinlik) birgə mövcudluğu insanın daxili aləminin zənginliyini və harmoniyasını əks etdirir. Bu, ağılın sadəcə intellektual bir qabiliyyət deyil, həm də mənəvi inkişafın vacib bir göstəricisi olduğunu göstərir.
Nəticə olaraq, ağıl, düşünmə və dərketmə qabiliyyətindən daha çox, məntiqi təfəkkür, mühakimə yürütmə, problem həlli, əxlaqi dəyərlərə riayət etmə və özünü idarəetmə bacarıqlarının mürəkkəb bir birliyidir. Bu, insanı digər canlılardan fərqləndirən və həyatda müvəffəqiyyət qazanmasına kömək edən ən qiymətli xüsusiyyətlərdən biridir.