izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ahü Əfğan (fars. ‎آه و فغان‎) - Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir ifadə olub, dərin kədər, qəm, acı və fəryadı ifadə edir. "Ah" və "əfğan" sözlərinin birləşməsi ilə yaranmış bu ifadə, təkcə səs çıxarmaqdan deyil, həm də içdən gələn, dərin bir duyğunu əks etdirir. Ah, ümumiyyətlə, qısa və təkrarlana bilən bir kədər ifadəsidirsə, əfğan daha uzun, bəzən hıçqırıqlarla müşayiət olunan, şiddətli bir fəryad deməkdir. Beləliklə, "ahü əfğan" ifadəsi kədərin həm dərinliyini, həm də şiddətini vurğulayır.

Qədim fars ədəbiyyatından dilimizə keçmiş bu ifadə, klassik ədəbiyyatımızda tez-tez rast gəlinir. Şeirlərdə, nəsr əsərlərində kədərli vəziyyətləri, faciələri, itkiləri təsvir etmək üçün istifadə olunur. Misal olaraq, verilən sitatda Qədir Zakirin "Ahü əfğanı bülbüllər; Dili-şeydadan öyrənmiş" misrası, bülbüllərin ah-naləsinin, əslində, aşiq insanın dərin kədərinin bir təcəssümü olduğunu göstərir. Burada bülbül, kədəri simvolizə edir, insanın dilindən çıxan ah-nalənin təbiətdəki təzahürü kimi təsvir olunur.

"Ahü əfğan" ifadəsinin mənasını daha da genişləndirərək deyə bilərik ki, bu, sadəcə bir dil ifadəsi deyil, həm də insan duyğularının ifadəsində çox güclü bir vasitədir. Həm şifahi, həm də yazılı ədəbiyyatımızda dərin emosional təsir yaratmaq üçün istifadə olunur və bu baxımdan da zəngin mədəni irsmizin bir hissəsidir. Ədəbiyyatda istifadəsinin yanında gündəlik danışıq dilində də həyatımızın kədərli anlarında duygularımızı ifadə etmək üçün istifadə edilən bir ifadədir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz