Ax-uf sözü Azərbaycan dilində heyifsilənmə, sızlama və inilti ifadə edən bir ünlemdir. Sadəcə olaraq "heyf" deməkdən daha ifadəlidir, çünki içində dərin bir kədər, ümidsizlik və ya acı hiss daşıyır. "Ax" hissin şiddətini, "uf" isə onun nəfəslə birlikdə ortaya çıxmasını, sanki ürəkdən sızan bir ahı ifadə edir.
Mir Cəlalın misalında olduğu kimi, "Ax-uf" yalnız bir səs kimi deyil, həm də fiziki bir hərəkətlə - vurnuxmaqla - müşayiət oluna bilər. Bu da heyifsilənmənin şiddətini və insanın daxili sarsıntısını daha aydın göstərir. Vurnuxmaq, bədənin içəridən titrəməsi, qəfil və güclü bir emosional təsirin əlamətidir. Beləliklə, "Ax-uf" sözü, təkcə bir səs deyil, həm də insanın daxili halının dolğun bir təsviridir.
Bu sözün istifadəsindəki incəlik, onun sadəcə olaraq kədər ifadə etməməsindədir. "Ax-uf" daha çox ümidlərin puç olmasına, arzuların yerinə yetməməsinə və ya geri dönməz bir itkiyə bağlı bir kədərdir. Bu hissin əsasında isə bir növ çarəsizlik, acizlik və gücsüzlük yatır. Onun "heyif"dən fərqi də məhz bu incəlikdədir.
Qısacası, "ax-uf" sözü Azərbaycan dilinin zənginliyini və ifadəlilik qabiliyyətini göstərən, sadə görünən amma dərin mənalar ehtiva edən, ədəbiyyatda da tez-tez rast gəlinən bir ünlemdir. Bu sözü ancaq eşitməklə deyil, həm də onun arxasında gizlənən duyğuları dərk etməklə başa düşmək mümkündür.