Alapaça sözü Azərbaycan dilində xüsusi bir at növünü təsvir edir. Lüğətlərdə sadəcə "paçasının arası ağ olan kəhər və ya kürən at" kimi tərif olunsa da, gerçəklikdə daha çox məna ehtiva edir. Alapaça, sadəcə rəng kombinasiyası ilə deyil, həm də bu rəng kombinasiyasının yaratdığı estetik təəssürat və atın xarakterinə dair ümumi bir təsəvvür yaradır.
Kəhər və ya kürən rəngin ağ paça ilə birləşməsi, alapaça atına xüsusi bir zəriflik və gözəllik bəxş edir. Bu rəng uyğunluğu, sürəti, çevikliyi və gücü ilə seçilən atları xatırladır. "Paçasının arası ağ" ifadəsi, ağ rəngin yalnız ayaqların alt hissəsində yer almasını bildirir və bu detallar, alapaça atının xarici görünüşünü daha da əks etdirir.
Ədəbiyyatda, xüsusilə də Koroğlu dastanında istifadə olunan "Alapaça" sözü, sadəcə bir at adından daha çox, qüvvət, cəsarət və azadlığı simvolizə edir. "Bir atı var alapaça; Mənzil vermir, Qırat qaça" misrası, atın və onun süvarisinin məğrurluğunu və sərbəstliyini göz qabağında canlandırır. Alapaça, yalnız bir at deyil, həm də bir simvoldur – azadlıq, cəsarət və sürətin simvolu.
Beləliklə, alapaça sözü, sadə bir zooloji təsvirdən kənara çıxaraq, ədəbiyyat və mədəniyyətimizdə xüsusi bir yer tutan, rəng, forma və məna baxımından zəngin bir termindir. Onun mənası, sadə bir lüğət tərifindən daha çox, qədim tariximizin və milli özünüifadəmizə dair dərin bir təəssürat yaradır.